نسبت PEG به صورت وسیعی برای یافتن
پتانسیل های قیمتی سهام استفاده می شود و این نسبت توسط بسیاری از
تحلیلگران نسبت به نسبت پی به ای ترجیح داده می شود . دلیل این برتری این
است که در نسبت PEG نرخ رشد سود شرکت به عنوان یک عامل اساسی در نظر گرفته
می شود.
همانند نسبت پی به ای ؛ پایین بودن این نسبت می تواند نشانه
ای از این باشد که شرکت زیر ارزش ذاتی می باشد و بالا بودن آن نشانه ای از
بالاتر بودن نسبت به ارزش ذاتی می باشد. این نسبت در حالی که در کنار سایر
نسبت های مالی می تواند دید کاملتری به تحلیلگر بدهد بهتر است با نسبت های
PEG سایر شرکت های هم صنعت نیز برای مقایسه انتظارات مقایسه شود.
سرمایه
گذاران بورس تهران بیش از هر نکته دیگری وضعیت سهام را براساس نسبت قیمت
به عایدی (PE) شرکت ها می سنجند. این نسبت یکى از معیارهایى است که امروزه
در بازارهاى سهام جهت ارزشگذارى قیمت سهام عمومیت یافته و حتى سرمایه
گذاران مبتدى نیز از آن استفاده مى کنند. در بسیارى از صنایع این نسبت بیش
از آنکه نمایانگر انتظارات آتى در مورد رشد آن صنعت باشد، نشان دهنده اقبال
بازار نسبت به آن صنعت است. اقبال بازار نیز خود بیش از آنکه متاثر از
تحلیل باشد، در بسیارى از موارد به واسطه بازارسازى بازیگران اصلى بازار به
وجود مى آید.
نکته مهم این است که نسبت PE در حال حاضر قابل مقایسه با ارقام قبلی آن نیست و فعالین بازار بایستی در تحلیل بنیادی این رقم را با ارقام مربوط به نسبت مذکور برای صنایع، رقبا و نیز نسبت مذکور برای کل بورس بسنجیم.
با توجه به تغییر نرخ بهره و یا تورم موجود در جامعه در سال جاری، نسبت PE تغییر فاحشی داشته و در ابتدای سال جاری با رشد نرخ سود بانکی به 20 درصد با کاهش شدیدی همراه شده است. در چنین شرایطی تحلیل گر باید این ارقام را با توجه به نرخ بهره بانکی تعدیل کند تا نسبت به دست آمده قابل اتکا باشد. البته نمی توان گفت هر سهمی که نسبت قیمت به درآمدی بیش از 5 واحدی را دارا است، مناسب به نظر نمی رسد و ارزندگی چندانی ندارد. بلکه ممکن است نرخ رشد سودآوری شرکت ها زمینه های لازم برای تعدیل این نسبت و ارزنده بودن سهم را فراهم کند. اما اینکه آیا واقعاً سهمی با نسبت P/E بالا ارزنده است یا خیر، را می توان با استفاده از نسبت PEG دریافت. در بسیارى از کشورها به جاى استفاده از نسبت PE، از نسبت PEG جهت تحلیل قیمت ها در بازار سرمایه استفاده مى شود.
دو جزء اصلی نسبت فوق، ارزش
بازار (P) هر سهم و دیگری سود شرکت است(E) . سود مهمترین شاخص در عملکرد
شرکت است. از این رو مهمترین متغیر در تعیین ارزش سهام یک شرکت به حساب می
آید. در واقع سود یک مؤسسه، انعکاس نتایج عملکرد آن مؤسسه است.
سود
نتیجه تهاتر موارد گوناگونی در حسابداری است: درآمدها، بهای تمام شده
کالای فروش رفته، حقوق و دستمزد، اجاره و غیره. تمام این اقلام برای ادامه
فعالیت یک شرکت ضروری است. اگر شرکت از منابع در اختیار خود، حداکثر
استفاده را نکند نمی‌تواند سود کسب کند و با مشکل ادامه فعالیت رو به رو
می‌شود.
ممکن است این سئوال پیش آید که چرا در مورد بعضى سهام این نسبت بسیار بالاست و آیا مثلاً نسبت ۲۰= PE در مورد یک سهم نشانگر فزونى قیمت بر ارزش واقعى آن سهم به میزان حداقل ۱۹ برابر است؟ پاسخ به این ابهام با نسبت PEG امکان پذیر است. در حقیقت مى توان گفت انتظارات رشدهاى آتى شرکت باعث تعدیل نسبت PE مى شود. نسبت PEG همان طور که از نام آن هم پیداست از تقسیم نسبت PE به رشد (G) به دست مى آید. نسبت PEG براى ارزش گذارى سهام شرکت هاى کوچک و نیمه بزرگ که سود تقسیمى ندارند قابلیت کاربرد دارد.
عدد مورد استفاده برای رشد سالانه سود را از طرق گوناگونی می‌توان محاسبه کرد. مثلا این عدد را می‌توان میانگین رشد سود طی پنج سال گذشته محاسبه کرد یا حتی آن را مستقل از سال‌های گذشته پیش‌بینی کرد.
کار خود را با یک مثال از شرکت پالایش نفت بندر عباس (شبندر) ادامه می دهیم:
وقتی برآورد EPS سال 92 شبندر به بازار اعلام شد، قیمت معاملاتی هر سهم شبندر حدود 850 تومان بود. EPS سال 92 این شرکت به بازار معادل 603 ریال اعلام شد. EPS مزبور نسبت به EPS سال 91 شرکت (که معادل 323 ریال بوده است) حدود 86 درصد رشد نشان می دهد (%86 =g ) پس نسبت P/E شرکت حدود 26 می باشد و لذا نسبت PEG شرکت عبارت است از : 3/0
با تقسیم نسبت P/E بر نرخ رشد سود سالانه شرکت ها، نسبت PEG به دست می آید که می تواند در تشخیص سهام ارزنده کمک کننده باشد. در صورتی که این نسبت زیر یک واحد باشد (مانند مثال شبندر که در ادامه میخوانید)، سهم همچنان از ارزندگی برخوردار است، ولو اینکه نسبت قیمت به عایدی آن رقم بالایی باشد (در مثال شبندر PE حدود 26 بود). این شرایط حکایت از این امر دارد که سهم زیر ارزش ذاتی آن معامله می شود. ولی چنانچه، نسبت PEG برای یک سهم بالاتر از یک واحد باشد، سهم چندان ارزنده محسوب نمی شود.
براى ارزش گذارى سهام شرکت هاى بزرگ سود نقدى هم در محاسبات وارد مى شود. نسبت PEG براى ارزش گذارى سهام سیکلى و در مورد سهام شرکت هایى که در صنایع بانکى یا مستغلات فعالیت دارند قابل کاربرد نمى باشد. زیرا در این گونه شرکت ها ارزش دارایى هاى آنها نمایانگر ارزش آنها است. اگر ما فرض کنیم که شرکت هاى فعالى در یک بخش نرخ رشدهاى مشابه و ریسک هاى مشابه دارند، استراتژى ما استفاده از نسبت PE و انتخاب سهامى است که با توجه به این نسبت، قیمت آنها از ارزش واقعى شان پائین تر است. مدیران پرتفوى و تحلیلگران غالباً نسبت هاى PE را با نرخ رشد شرکت مقایسه مى کنند تا از این طریق سهام undervalue و overvalue را شناسایى کند. در ساده ترین تحلیل ممکن است، شرکت هایى که PE آنها پائین تر از نرخ رشد آنهاست به عنوان سهام Undervalue شناخته شوند. در این دیدگاه نسبت PEG به عنوان معیارى جهت ارزشگذارى مورد استفاده قرار مى گیرد.
نکته مهمی که مطرح است اینکه، بازار همیشه ارزش ذاتی سهم را به موقع تشخیص نمی دهد و این امر اجازه می دهد تا صنایع و سهم هایی که تغییر قیمتی چندانی را تجربه نکرده اند، می توانند مورد اقبال بازار قرار گیرند. این موضوع موجب می شود سهام برخی شرکت ها نتوانند در بازار سهام عرض اندام کنند و از روند کلی جا می مانند. بدین ترتیب پتانسیل رشد در چنین سهم هایی وجود دارد.
مطالعات انجام شده در بورس نیویورک نشان مى دهد که تفاوت دو نسبت PE و PEG در شرکت هاى فعال در بخش نرم افزار و فن آورى اطلاعات بسیار بیشتر از سایر صنایع است. متوسط نسبت PEG براى شرکت هاى این صنعت در سال ،۱۹۷۷ ۷۷/۱ بود و این در حالى است که متوسط نسبت PE آنها ۵/۳۵ بوده است. در تحلیل نسبت PEG مى توان از فرمول دو مرحله اى تنزیل جریان هاى نقدى استفاده کرد. نکاتى که مورد استفاده از نسبت PEG بایستى لحاظ شود به شرح زیر است:
۱ _ شرکت هاى پرریسک با
نسبت هاى PEG بسیار پائین ترى به نسبت شرکت هاى با ریسک پائین و بازده
مشابه شرکت هاى پرریسک مبادله مى شوند، بنابراین مى توان گفت شرکت هایى که
براساس نسبت PEG زیرقیمت (undervalue) به نظر مى رسند، ممکن است پرریسک
ترین باشند. (مثل شبندر)
۲- شرکت هایى که در
سرمایه گذارى هاى خود به صورت کاراتر عمل مى کنند یعنى مى توانند نرخ بازده
بالایى از پروژه ها را به دست آورند به نسبت شرکت هایى که همان بازده را
به صورت غیر کارا و از پروژه هاى بیشتر به دست مى آورند، نسبت PEG بالاترى
دارند. بنابراین شرکت هایى که با توجه به PEG ارزان به نظر مى رسند ممکن
است شرکت هایى با نرخ بازده سرمایه گذارى مجدد بالا و نرخ بازدهى پایین
پروژه هاى سرمایه پذیر باشند.
۳- شرکت هایى که نرخ رشد بسیار پایین
یا بسیار بالایى دارند به نسبت شرکت هاى با نرخ رشد متوسط، نسبت PEG
بالاترى دارند، بنابراین مى توان گفت که نسبت PEG تاثیر نرخ رشد را خنثى
نمى کند. به نظر مى رسد نسبت PEG در مقایسه با نسبت PE از صحت بیشترى
برخوردار باشد، اگر نگاهى به سایت هاى مالى نظیر BloomBerg بیندازید،
خواهید دید که این نسبت در غالب بازار هاى سهام کاربرد یافته است. مهم ترین
فاکتور در این نسبت نحوه محاسبه نرخ رشد (g) است که صحت یا عدم صحت پیش
بینى آن به صحت یا عدم صحت پیش بینى صورت سود و زیان ۵ ساله آتى شرکت بستگى
خواهد داشت. مسلماً لحاظ فاکتورهاى سیستماتیک صنعتى که شرکت در آن فعال
است و فاکتور هاى غیرسیستماتیک موثر بر آن شرکت در صحت پیش بینى ها تاثیر
بسزایى خواهد داشت.
نسبت PEG به اندازه دو نسبت مهم دیگر (نسبت P/E و نسبت P/B قیمت به ارزش دفتری هر سهم) شناخته شده نیست! ولی حداقل به اندازه دو نسبت فوق ارزشمند و مفید است. کاربرد این نسبت همزمان با سایر نسبت ها به سرمایه گذاران نمایی ارائه می کند که از نظرات بازار در مورد پتانسیل های رشد درآمد یک سهم نشان آگاه شوند. این نسبت، نرخ رشد درآمد یک سهم را با نسبت P/E (قیمت به درآمد) مقایسه نموده و براساس آن نسبت P/E را توضیح داده یا تعدیل می کند.
اگر نسبت PEG یک سهم مساوی یک باشد به مفهوم آن است که بازار در ارزیابی قیمت سهم کاملا" نرخ رشد راملحوظ نموده است و این امر بلحاظ تئوریک نیز منصفانه است زیرا طبق نظریه مزبور در بازار کارا: « قیمت سهم منعکس کننده درآمدهای آتی سهم می باشد.»
نسبت PEG>1 نشاندهنده یکی از موارد زیر است :
1. قیمت سهم بیش از واقع ارزیابی شده است.
2. انتظارات بازار از رشد درآمدهای آتی سهم بیشتر از آن چیزی است که اعلام شده است نسبت PEG در مورد سهام رشد یابنده غالبا" بیشتر از یک است زیرا براساس انتظارات ایجاد شده از رشد سریع درآمد، سهامداران تمایل به خرید سهم در قیمت‌های بالاتر نیز دارند.
اگر نسبت PEG<1 باشد، احتمال دارد که سهم کمتر از واقع ارزیابی شده باشد و یا اینکه بازار در مورد تحصیل درآمدهای اعلام شده و رشد مورد نظر قانع نشده و ابهاماتی داشته باشد. در بعضی موارد به علت اینکه بازار از پتانسیل های موجود در یک شرکت مطلع نشده و به رشد درآمدهای آتی سهام آن پی نبرده است ممکن است PEG<1 باشد. به عبارت دیگر نقص اطلاعاتی بازار باعث بروز این پدیده شده است.
نکته مهم دیگر اینکه نسبت PEG (مثل تمامی نسبت‌های دیگر) حتما" بایستی همراه سایر نسبت ها بکار برده شود تا سرمایه گذاران را در انتخاب درست یاری نماید. اطلاعاتی مانند روند عملیات اساسی شرکتها در ارزیابی سود آوری آتی شرکت ها نقش مهمی خواهند داشت.
ضمنا" اگر قیمت یک سهم کمتر یا بیشتر از واقع ارزیابی شده باشد (PEG کمتر یا بیشتر از یک باشد) سرمایه گذار بایستی نسبت های P/E و PEG شرکتهای هم گروه و هم رتبه و هم چنین کل بازار را تعیین و مقایسه نماید.
اگر
این نسبت برابر 1 باشد به این معناست که انتظارات بازار به سهم مورد نظر
با توجه به نرخ رشد شرکت لحاظ شد و نسبت PEG کمتر از یک می تواند بیانگر
این اصل باشد که معاملگران ارزشمند بودن سهم را به درستی ارزیابی نکردند یا
با توجه به رشد سود سهم نسبت به آینده سودآوری شرکت امیدوار نیستند. به
همین صورت نسبت PEG بزرگتر از یک می تواند بیانگر این اصل باشد که شرکت
بالاتر از ارزش ذاتی در حال معامله می باشد یا معامله گران نسبت به وضعیت
سود آوری سهم بسیار امیدوار هستند.