بودجه‌بندى نقدى در فرآیند بودجه‌بندى شرکت و برنامه‌ریزى‌هاى مالى (در کوتاه‌مدت) جایگاه مهمى دارد. نقاط‌ضعف این روش به‌دلیل پیش‌بینى‌هائى است که به‌صورت علنى یا ضمنى در مورد برآورد اقلام بودجهٔ نقدى مى‌شود.
مزایای بودجه‌بندی نقدی
معایب بودجه‌بندی نقدی
مزایاى بودجه‌بندى نقدى
مزایاى بودجه‌بندى نقدى عبارتند از:
۱. از نظر شرکت‌ها بودجه‌بندى نقدى یکى از ابزارهاى اصلى تجزیه و تحلى صورت‌هاى مالى است. شرکت‌ها به هریک از اقلامى که باعث جریان وجوه نقد به درون یا بیرون شرکت مى‌شود توجه کرده پیامدهائى را که این جریانات براى سازمان دارد نیز مدنظر قرار مى‌دهند.
۲. با بودجه‌بندى نقدی، مقدار و مدت زمانى که مانده‌نقدى و بانک شرکت (در پایان ماه) بیش از حداقل مانده موردنظر است مشخص مى‌شود. مى‌توان این ”مازاد“ را در اوراق بهاءدار قابل‌معامله سرمایه‌گذارى کرد و سودى را عاید شرکت گردانید.
۳. با بودجه‌بندى نقدى مى‌توان مقدار وام‌ها و زمان بازپرداخت را مشخص و کمبودها را تأمین کرد. جدولى که در این‌خصوص تهیه مى‌شود (در زمان درخواست وام) به بانک‌هائى که شرکت تصمیم دارد از آنها وام بگیرد داده مى‌شود.
۴. بودجه‌بندى نقدى یکى از ابزارهاى عمده برنامه‌ریزى و کنترل است؛ زیرا به کمک آن مى‌توان متوجه اشتباهات ناشى از پیش‌بینى‌ها در یکى از اقلام بودجه نقدى شد. براى مثال اگر هزینه‌هاى واقعى تولید از مقادیر برآوردشده بیشتر شود و شرکت ناچار شود پول بیشترى تهیه کند، این اشتباه را باید به حساب پیش‌بینى هزینه‌هاى تولید گذاشت؛ زیرا در این‌صورت شرکت ناچار است بیش از مقادیر پیش‌بینى شده پول تهیه کند. این اشتباهات یا به‌دلیل روش‌هاى غلط بودجه‌بندى است، یا به‌دلیل تغییراتى است که در دوره برنامه‌ریزى در ساختار هزینه‌ها رخ داده است. مدیران باید در هر دو مورد به عواملى که باعث افزایش این اقلام هزینه (نسبت بودجه‌بندى‌شده) شده است توجه کنند.
معایب بودجه‌بندى نقدى
معایب بودجه‌بندى نقدى عبارتند از:
۱. درستى یک بودجه نقدى تا حد زیادى به پیش‌بینى فروش بستگى دارد. در مورد اقلام و ارقام بوجه نقدی، هر قدر خطاى پیش‌بینى‌ها بیشتر باشد، دفعات تجدیدنظر بیشتر مى‌شود و به همان نسبت قابلیت اعتماد بودجه نقدى کاهش مى‌یابد. به‌علاوه برخى اقلام هزینه مانند حقوق وابستگى زیادى به فروش ندرند. اشتباهاتى که در این ارقام رخ مى‌دهد باعث مى‌شود قابلیت اعتماد بودجه نقدى بیشتر کاهش یابد.
۲. از آنجا که معمولاً و به‌صورت ضمنى فرض بر این است که در دوره برنامه‌ریزى جریان نقدى ورودى پیش از جریان نقدى خروجى است، مبالغى که سازمان باید ماهانه قرض بگیرد کمتر از مقدار واقعى برآورد مى‌شود؛ براى مثال با توجه به جدول بودجه نقدى شرکت سهامى نمونه (خرداد تا آخر اسفند) در مردادماه فرض بر این گذاشته شده است که شرکت باید از محل موجودى وجه نقد و بانک یعنى ۲۷،۸۵۵،۰۰۰ ریال، مخارج نقدى خود را یعنى ۳۰،۳۵۳،۰۰۰ ریال بپردازد. اگر در آخر آن ماه موجودى نقدى فقط ۲۱،۸۵۵،۰۰۰ ریال مى‌بود، مبلغ وام به ۹،۴۹۸،۰۰۰ ریال مى‌رسید؛ در آن‌صورت رقم بازپرداخت وام در آن ماه به ۶،۰۰۰،۰۰۰ ریال مى‌رسید و مانده وام در پایان ماه بالغ بر ۳،۴۹۸،۰۰۰ ریال مى‌شد. براى حل این مسئله شرکت مى‌تواند هر هفته یا هر دو هفته یک‌بار بودجه نقدى تهیه کند؛ ولى برآورد ارقام بودجه نقدى به‌صورت هفتگى بسیار مشکل است به‌علاوه اگر قرار باشد در یک دوره برنامه‌ریزى ۱۲ ماهه ۵۲ هفته گنجانیده شود و اعداد و ارقام اقلام هر هفته برآورد شود، کار تهیه بودجه نقدى بسیار مشکل خواهد شد؛ مگر اینکه از روش‌هاى کامپیوترى استفاده شود.