بودجه جامع

بطور کلی بودجه یک برنامه مالی است . شامل کلیه فعالیتهای عملیاتی و مالی بوده که برای یک دوره معین ( معمولاً یک سال مالی ) در نظر گرفته می شود. بودجه جامع شامل بودجه عملیاتی و بودجه مالی است که هر یک به اجزاء کوچتری تقسیم می شوند:


1- بودجه عملیاتی

بودجه فروش ، بودجه تولید، بودجه مواد مصرفی ، بودجه خرید مواد ، بودجه دستمزد مستقیم ، بودجه هزینه سربار ساخت ، بودجه بهای تمام شده کالای ساخته شده ، بودجه موجودیهای جنسی ، بودجه بهای تمام شده کالاهای فروش رفته ، بودجه هزینه های عمومی ، اداری ، توزیع و فروش و بودجه صورت حساب سود و زیان را شامل می گردد. بنابراین بودجه عملیاتی از بودجه فروش شروع شده و به بودجه سود و زیان ختم می شود.


2-بودجه مالی

بودجه نقدی ( نفد و بانک )، صورت جریانهای نقدی ، بودجه هزینه های سرمایه ای و بودجه صورت وضعیت مالی ( ترازنامه ) است .


بودجه جامع معمولاً با برآورد تعداد واحد های مورد انتظار برای فروش و یا سود مورد انتظار در سال شروع شده و به ترازنامه پیش بینی شده ختم می شود.

در طی دوره مالی به منظور کنترل عملیات و برنامه ریزی صحیح باید نتایج عملیات را با بودجه مورد نظر مقایسه کرده و انحرافات موجود را تجزیه و تحلیل و به مدیریت تصمیم گیرنده گزارش نمود.


 

بودجه قابل انعطاف و تجزیه و تحلیل گرایشات هزینه

بودجه قابل انعطاف:

بودجه جامع که در فصل قبل مورد بررسی قرار گرفت یک بودجه ایستا یا ثابت است و برای یک سطح مشخصی از فعالیت تنظیم می شود. در بودجه مزبور ابتدا میزان فروش محصول در بودجه فروش مشخص و سپس سایر اجزاء بودجه جامع بر اساس میزان فعالیت ( میزان فروش) تعیین شده ، تنظیم می گردد.
 
بودجه قابل انعطاف یا متحرک بودجه ای است که می تواند برمبنای سطوح مختلف فرآیندعملیات تغییر یابد . برای تهیه بودجه قابل انعطاف علاوه بر تعیین دامنه مربوط و انتخاب سطح فعالیت ، گرایش ( رفتار ) هزینه ها نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.


گرایش ( رفتار) هزینه :

هزینه ها در دامنه مشخصی از فعالیت ( دامنه مربوط ) و در یک محدوده زمانی مشخص ، رفتارهای متفاوتی دارند. با توجه به هزینه ها در مقابل تغییر میزان فعالیت در دامنه مربوط ، و در یک محدوده زمانی مشخص ؛ آنها را می توان بصورت زیر طبقه بندی نمود:

1- هزینه های ثابت : هزینه هایی که در کوتاه مدت تحت تأثیر نوسانات قیمت قرار نگیرد و با تغییر میزان تولید در یک دامنه مشخصی از تولید تغییر نمی یابندمانند هزینه اجاره ، استهلاک تأسیسات و تجهیزات.

2- هزینه های متغیر : هزینه هایی هستند که با تغییر میزان تولید، در کل تغییر می یابند و این هزینه رابطه مستقیم با میزان تولید دارد. مانند هزینه مواد مستقیم .

3- هزینه های مختلط : هزینه هایی هستند که بخشی از آن ثابت و بخش دیگر متغیر است مثل هزینه برق مصرفی .

4- هزینه های نیمه متغیر: هزینه هایی هستند که با افزایش سطح فعالیت ( تولید)تغییر می یابند . امّا ، تغییر آنها در تمام سطوح فعالیت یکسان و به یک نسبت نیست. این  هزینه ها به دو دسته کلی تقسیم می گردند، دسته اول هزینه هایی هستند که با افزایش سطح فعالیت با نرخ نزولی تغییر می یابد. دسته دوم هزینه هایی هستند که با افزایش سطح فعالیت با نرخ صعودی اضافه می گردد.



5- هزینه های نیمه ثابت : هزینه هایی هستند که در یک دامنه فعالیت ثابت می مانند ولی با افزایش سطح فعالیت به صورت جهشی و پلکانی افزایش می یابند .برای تعیین گرایش (رفتار) هزینه می توان از روشهای حد بالا و حد پایین سطح فعالیت  روش حداقل مربعات روش نمودار پراکندگی تجزیه و تحلیل رگرسیون خطی و سایر روشهای آماری استفاده نمود.


 

راه اندازی سیستم بهای تمام شده

مراحل راه اندازی سیستم بهای تمام شده :

1-چارت سازمانی شرکت.
2-کدگذاری مراکز تولیدی - خدمات تولید - اداری و تشکیلاتی
3-تنظیم بودجه
4-بدست آوردن نرخ دستمزد و سربار از محاسبات بودجه.
5-بررسی پروسه گردش مواد و اسناد موجود از زمان سفارش - خرید - مصرف تا تولیدو فروش و رفع نواقص اطلاعاتی.
6-زمانسنجی دقیق هر محصول از زمان شروع تا خاتمه هر بخش بصورت مجزا.
7-شناسائی صحیح هزینه ها و ثبت هر هزینه در سرفصل مناسب خود.
8-تهیه فرمهای مخصوص گزارش تولید که در هر بخش روی هر محصول که کار میشود اوقات کاری و نیز اوقات بیکاری و دلایل آن.
9-سند حسابداری بصورت ماهیانه .

نفر ساعت چیست؟

منظور از نفر ساعت و یا ماشین ساعت تولید یک محصول مجموع زمانیه که برای تولید اون محصول توسط نفر یا ماشین صرف میشه.به عنوان مثال اگر بیان میشه که تولید محصولی 20 نفر ساعت زمان میبره این به این معناست که در هر حال 20 ساعت کار توسط اپراتور مستقیم تولید برای تولید اون محصول زمان نیازه حال اگر 2 کارگر داشته باشیم و هرکدوم 10 ساعت زمان بذارن باز هم مجموع نفر ساعت تولید اون محصول همون 20 ساعته.این که مجموع نفر ساعت مورد نیاز برای تولید محصولی چقدر باشه و این زمان چطور و بین چه تعداد کارگر مستقیم تقسیم بشه از وظائف واحد مهندسی صنایعه.و نهایتا این 2 اصطلاح در بسیاری از گزاشات حسابداری قیمت تمام شده و حسابداری مدیریت کاربرد داره:
مثال:             تهیه آنالیز قیمت فروش محصولات
                    در ثبت گزارشات تولید روزانه کارخانجات
                    در تهیه کارت استاندارد تولید محصولات و ...

opc چیست؟

opc مخفف operation process chart هستش که در حقیقت اشاره به سندی از مستندات سازمانی داره که بیانگر معرفی مراحل تولید یه محصول در سازمانه.به طور دقیق تر در این سند سازمانی که وظیفه تهیه اون بر عهده واحد طراحی مهندسی هستش به صورت نمودار درختی بیان میشه که هریک از محصولات سازمان از چه اجزائی تشکیل شده و هر جزء از چه مواد اولیه و قطعاتی و نهایتا هر جز برای تولید دقیقا چه مراحلی رو پشت سر میگذاره.به طور کلی چنین اصطلاحی در مباحث مربوط به ارزیابی کار و زمان واحد مهندسی صنایع هم مطرح میشه.اما معمولا همونطور که عنوان شد این فرم توسط واحد مهندسی تهیه میشه و رئیس حسابداری قیمت تمام شده بعد از تائید و مشاهده عینی اون با کمک کارشناس حسابداری صنعتی از اون در موارد گوناگونی مثل تعریف فرمول های ساخت محصولات در سیستم حسابداری صنعتی نرم افزارها استفاده میکنه.همچنین واحد حسابداری مدیریت از این فرم برای تهیه آنالیز قیمت فروش محصولات استفاده میکنه.