هنگام معامله خانههای وامدار به صورت وکالتی باید مراقب باشید سرتان کلاه نرود و فروشنده خانه را پیش از شما به فرد یا افراد دیگری نفروخته باشد.
یکی از راههای به حداقل رساندن خطر معامله خانههای وامدار آن است که از فروشنده بخواهید خانه را فک رهن کند و بعد آن را رسما به نام شما بزند. برای این کار فروشنده یا باید وامش را کامل تسویه کند (که در اکثر اوقات به صرفه نیست) یا اینکه از طرح «رها» استفاده کند.
بانک مسکن به مشتریانش اجازه میدهد بدون تسویه حساب کامل و با سپردهگذاری سندشان را از رهن بانک خارج کنند. برای این کار فروشنده باید سپردهای به ارزش 110 درصد ارزش اصل بدهی باقیمانده باز کند. این سپرده تا اتمام پرداخت اقساط غیرقابل برداشت است، اما بانک برای آن سودی معادل بیشترین سود بانکی مجاز در نظر میگیرد. بدین ترتیب عملا سپرده جای سند را به عنوان وثیقه میگیرد، سند آزاد میشود و فروشنده میتواند رسما خانه را به نام شما کند.
راههایی که برای فک رهن ارائه شد در بسیاری از موارد عملی نیست، چون ممکن است فروشنده چنین پول نقدی نداشته باشد یا اصلا زیر بار این کار نرود. به همین دلیل راه حل بهتری نیز برای کاهش ریسک معامله خانههای وامدار وجود دارد و آن انتقال وام است.
برای انتقال وام هم فروشنده و هم خریدار باید به بانک مسکن مراجعه کنند، فرمهای مربوطه را پر کنند و بخشی از بدهی را یکجا بپردازند. اگر وام خانه از محل سپرده باشد هنگام انتقال وام باید ده درصد مانده بدهی یکجا پرداخت شود. البته این مبلغ از اصل بدهی وام کسر میشود. اما اگر وام از طریق اوراق دریافت شده باشد باید به اندازه یک درصد مانده بدهی به بانک کارمزد داده شود. پس از آن گرچه سند همچنان در رهن بانک باقی میماند، اما وام به نام خریدار منتقل میشود. بانک هم نامهای به فروشنده و خریدار میدهد که میتوانند با ارائه آن به دفتر اسناد رسمی سند را رسما به نام خریدار منتقل کنند.
همانطور که گفته شد خرید خانه وامدار با وجود مزایایش خطراتی نیز دارد. شما یا این خطرات را میپذیرید و به صورت وکالتی خانه را معامله میکنید، یا اینکه سعی میکنید به روشهای قانونی جلوی ضایع شدن حقتان در آینده را بگیرید. توصیه ما این است که اگر قصد دارید به صورت وکالتی چنین خانهای بخرید حتما از صداقت فروشنده مطمئن شوید. اما بهترین کار این است که از فروشنده بخواهید به روش قانونی وام را به نام شما منتقل کرده، سند را به نامتان بزند و خیال خودش و شما را راحت کند.