تحلیل تکنیکال

تحلیل فنی بررسی تغییرات قیمتهای گذشته به منظور پیشبینی تغییرات آتی قیمتها است. تحلیل تکنیکی در زمینه سهام،
و یا هر ابزار قابل داد و ستدی که متاثر از نیروهای عرضه و تقاضا باشد کاربرد فراوانی دارد. تحلیلگر فنی اعتقاد دارد که روند
قیمتها تلقی سرمایهگذاران را از عوامل گوناگون سیاسی، اقتصادی، پولی و حتی روانشناسی نشان میدهد. هنر تحلیلگر فنی
تعیین روند تغییرات قیمتها و نگهداری سرمایهگذاری تا زمانی است که روند فعلی معکوس نشده است. تحلیل تکنیکی گاهی
اوقات به دلیل آنکه از سابقه تغییرات بازار برای پیش بینی عرضه و تقاضا استفاده می کند روش تحلیل بازار یا تحلیل داخلی نیز
نامیده می شود. تحلیلگر فنی اعتقاد دارد که بازار خود بهترین منبع برای بیان کسب اطلاعات است. "حدیث دوست از زبان
دوست شنو".

- اساستحلیل فنی
تحلیلگران فنی معتقدند که اطلاعات مهم درباره نوسانهای آتی قیمت سهام را میتوان از طریق مطالعه تغییرات قبلی
قیمتهای سهام بدست آورد. اطلاعات مالی بر روی نمودارها ثبت می شود و این اطلاعات به منظور دستیابی به الگوهای تکراری به
دقت مورد بررسی قرار میگیرد. تحلیلگران فنی تصمیمهای خرید و فروش خود را بر اساس نمودارهایی که تهیه میکنند قرار
میدهند. تحلیلگران فنی اعتقاد دارند که :
1) ارزش بازار از تقابل عرضه و تقاضا تعیین می شود.
2) تغییرات قیمت اوراق بهادار دارای روندی است که به رغم نوسانهای ناچیز برای مدت قابل ملاحظهای دوام دارد.
3) تغییرات روندها به دلیل نقل و انتقالهای عرضه و تقاضا است.
4) اینکه چه اتفاقی افتاده (پیشینه قیمت) بسیار مهمتر است از چرائی آن(چرا اتفاق افتاده)
5) تغییرات عرضه و تقاضا را میتوان در نمودارهای تغییرات قیمت پیگیری کرد.
تحلیلگران فنی اعتقاد دارند که قیمت فعلی منعکسکننده تمام اطلاعات است. با توجه به اینکه اطلاعات قبلاً اثر خود را بر
روی قیمت گذاشته است، لذا قیمت نشاندهنده ارزش منصفانه میباشد و باید اساس تحلیل را تشکیل دهد. در مجموع قیمت بازار
نشاندهنده کلیه اطلاعات مشارکتکنندگان در بازار است. مشارکتکنندگان شامل: معاملهگران، سرمایهگذاران، شرکتهای سرمایهگذاری،
تحلیلگران خرید سهام، تحلیلگران فروش سهام، تحلیلگران فنی ، تحلیلگران بنیادی و سایر تحلیلگران میباشند. تحلیلگر فنی با
. گردآوری اطلاعات، از قیمت برای تفسیر اینکه بازار چه میگوید با هدف پیشبینی آینده استفاده میکند 1
اعتقاد تحلیلگران فنی بر این است که تشخیص روند امکانپذیر بوده و میتوان بر مبنای روند قیمت همه چیز را دانست ولی
ارزش واقعی هیچ چیز را نمیدانند.
١اگر چه ، بسیاری از تحلیل گران فنی معتقد به روند قیمت هستند لیکن ، این مطلب را نیز تایید میکنند که در برخی از دورههای زمانی، قیمتها از روند
خاصی تبعیت نمیکنند. بنابراین ، اگر قیمت همیشه از روند تصادفی پیروی کند، تحصیل درآمد از طریق تحلیل فنی غیر محتمل است.
تحلیل تکنیکال 2


تحلیلگران فنی در ارزیابی آتی قیمت سهام با اطلاعات مهم سر و کار دارند:
1. قیمت فعلی چیست؟
2. سابقه تغییرات قیمت چیست؟
قیمت، نتیجه تقابل نهایی نیروهای عرضه و تقاضا برای سهام شرکت است. هدف تحلیلگر فنی پیشبینی جهت تغییرات قیمت
آتی است. تحلیل فنی با تمرکز بر روی قیمت و فقط قیمت، نمایانگر یک دیدگاه مستقیم است. بنیادگراها به دنبال چرایی قیمت
میگردند، حال آنکه تحلیلگران فنی به مورد چرایی قیمت با دید تردید نگاه میکنند. تحلیلگران فنی اعتقاد دارند که بهترین کار
این است که به دنبال چیستی قیمت باشیم و به چرایی آن اهمیت ندهیم. چرا قیمت بالا میرود؟ بخاطر بیشتر بودن خریداران
(تقاضا) از فروشندگان (عرضه) سرانجام، ارزش هر چیز برابر با پولی است که یک فرد حاضر است برای آن بپردازد. چه لزومی دارد
بدانیم چرا؟
- تکنیکهای مورد استفاده تحلیلگران فنی
تحلیلگران فنی از تکنیک های گوناگون قیمت و حجم معاملات سهام برای تحلیل بازار استفاده میکنند که اصلیترین آنها
عبارتند از : نظریه داو، ترسیم نمودار، میانگین متحرک، قدرت نسبی، دیدگاه معکوس، حجم معاملات، وسعت بازار ، شاخص آر اس
آی، حمایت و مقاومت.
نظریه داو ·
قدیمیترین و یکی از بهترین نظریهها در تحلیل تکنیکی نظریه داو است. به نظر داو نوسانهای قیمت بازار را میتوان به سه
قسمت تقسیم کرد:
الف) نوسانهای روزانه: این نوسانها تصادفی و بدون مفهوم هستند و از اهمیت چندانی برخوردار نیستند.
ب) نوسانهای ثانویه: در این نوسان، قیمتها به مدت چند ماه بالا میروند. این نوسانات عمدتاً به منظور تصحیح قیمت بازار
صورت میگیرد و مورد علاقه مطبوعات نیز است.
ج) نوسانهای بلندمدت (اولیه): این نوسانها، بازارهای صعودی و بازارهای نزولی نامیده میشود. در این بازارهای صعودی
قیمتها برای چند سال در مجموع روند صعودی دارد. از طرف دیگر، در بازارهای نزولی قیمتها برای چند ماه یا چند سال در
مجموع روند نزولی دارد. تصویر زیر شمای کلی دیدگاه داو را نشان می دهد:
تحلیل تکنیکال 3

میانگین متحرک 1 ·
میانگین متحرک یکی از قدیمیترین و محبوبترین ابزار تحلیل فنی محسوب میشود. میانگین متحرک میانگین قیمت یک
سهم در یک زمان مشخص است. وقتی میخواهیم میانگین متحرک را محاسبه کنیم باید دوره زمانی مورد نظر را مشخص کنیم
روز و تقسیم این مجموع بر n (مثلاً میانگین 25 روزه). میانگین متحرک ساده براحتی با جمع کردن قیمت روزانه سهم در طول
بدست میآید. برای مثال، قیمت بسته شدن یک سهم را در طول 25 روز با هم جمع کرده و دست آخر بر 25 تقسیم n عدد
کنیم. نتیجه بدست آمده میانگین قیمت سهم در طول 25 روز گذشته است.
در جدول زیر قیمت سهام برای 10 روز کاری دیده میشود. میانگین ساده روز پنجم حاصل جمع قیمتهای روز اول تا روز
پنجم تقسیم بر 5 شده است. میانگین ساده روز ششم از جمع قیمتهای روز دوم تا روز ششم تقسیم بر 5 بدست میآید.
1 Moving Average
تحلیل تکنیکال 4
مدیریت آموزشبورساوراق بهادار تهران
www.irbourse.com
میانگین 5 روزه
قیمت هر
روز سهم
--- 000،10 1
--- 050،10 2
--- 100،10 3
--- 090،10 4
060،10 060،10 5
080،10 100،10 6
088،10 090،10 7
در نمودار قیمت سهم، عیناً همین محاسبات برای هر دوره زمانی دیگر نیز قابل انجام است. به عنوان مثال، توجه کنید که تا
فرارسیدن روز 25 ام معامله شدن یک سهم نمیتوان میانگین متحرک 25 روزه برای آن سهم محاسبه کرد. نمودار زیر نشان دهنده
میانگین 25 روزه قیمت سهم شرکت کاترپیلار برای قیمت بستهشدن روزانه میباشد.
تحلیل تکنیکال 5

از آنجا که میانگین متحرک در این نمودار نشان دهنده میانگین قیمت سهم شرکت در طول 25 روز گذشته است، این شاخص
نشان دهنده اجماع نظرات و انتظارات سهامداران شرکت در طول 25 روز گذشته میباشد. اگر قیمت سهم بالای میانگین متحرک
باشد، به این معنی است که انتظارات فعلی سهامداران (و در نتیجه قیمت فعلی سهم) بالاتر از متوسط انتظارات سهامداران در 25
روز گذشته میباشد. معنی دیگر آن هم این است که سهامداران شرکت سرسخت بوده و دست از سهم بر نمیدارند و علاقمند به
بالا بردن قیمت سهم هستند. بالعکساگر قیمت روز کمتر از میانگین 25 روز گذشته باشد، نشان دهنده افت توقعات سهامداران از
سهم نسبت به 25 روز گذشته بوده و تا حدی گویای ناامیدی سهامداران از آن سهم میباشد.
تعریف کلاسیک میانگین متحرک این است که این شاخص ابزار خوبی برای دیدن و بررسی تغییرات قیمت است. v
سرمایهگذاران معمولا وقتی قیمت سهم بالای میانگین متحرک میرود سهم را میخرند و وقتی قیمت به پایین میانگین متحرک
رسید آن سهم را میفروشند.
- دورههای زمانی در میانگین متحرک:
زمانی که نمودار قیمت، (Aflac) نمودار زیر (روند تغییرات قیمت سهم شرکت ایفلاک " (Buy) علامتهای"خرید
زمانی که روند تغییرات قیمت به زیر "(Sell) میانگین 200 روزه را قطع میکند ترسیم شدهاند. همچنین علامتهای"فروش
میانگین 200 روزه رفته است، رسم شدهاند.
روندهای بلندمدت معمولا توسط میانگین متحرک 200 روزه تشخیصداده میشوند. میتوان از نرم افزارهای کامپیوتری برای
تشخیص بهترین دوره زمانی استفاده نمود. صرفنظر از هزینههای خرید و فروش، میتوان گفت سود بیشتر با استفاده از
میانگینهای متحرک کوتاهمدتتر بدست میآید.
- ارزیابی روشمیانگین متحرک
یکی از مزایای این روش (خرید و فروش در زمانهایی که قیمت میانگین متحرک را قطع میکند) این است که معمولا در جهت
درست بازار قرار داریم، به این معنی که قیمتها نمیتوانند رشد زیادی داشته باشند بدون اینکه نمودار قیمت میانگین متحرک را
قطع کند. عیب این روش نیز این است که معمولاً دیر میخریم و دیر هم می فروشیم. اگر روند برای یک مدت معنیدار ادامه پیدا
نکند (حداقل 2 برابر دوره زمانی میانگین متحرک) ما ضرر خواهیم کرد. این موضوع در نمودار زیر کاملاً مشخصاست:
تحلیل تکنیکال 6

- پشیمانی سهامداران
معمولا پشیمانی بازار را از روی میانگین متحرک تشخیصمیدهند. همانطور که در نمودار زیر مشخص است این موضوع بسیار
متعارفی است که یک سهم از میانگین متحرک بلندمدت خود رد شده و سپس به میانگین قبلی خود (که از آنجا شروع به رشد
کرده بود) باز گردد.
تحلیل تکنیکال 7

همچنین از روش میانگین متغیر برای یکنواخت کردن دادههای بیقاعده نیز استفاده میگردد. نمودار زیر پیشینه قیمتی 13
ساله سهمی را نشان میدهد. نمودار پایینی شکل زیر میانگین 10 هفتهای همان سهم در طول همان دوره زمانی است. دقت کنید
که چطور میانگین متحرک دیدن روند واقعی تغییرات را تسهیل میکند.
قدرت نسبی ·
ایده اصلی در پشت قدرت نسبی این است که برخی اوراق بهادار در بازارهای صعودی افزایش بیشتر و در بازارهای نزولی کاهش
کمتری نسبت به بازار دارند. به عقیده تحلیلگران فنی میتوان با سرمایهگذاری در اوراق بهاداری که قدرت نسبی دارند میتوان
بازده بیشتری از معدل بازده بازار بدست آورد.
با استفاده از اطلاعات زیر است. X به عنوان تحلیلگر فنی در حال ارزیابی قدرت نسبی سهام شرکت Y مثال : آقای
سال X بورستهران شرکت برتر شرکت
2500 ریال 4000 ریال 1380 2000
1381 4500 2700 2200
1382 6500 3000 2500
تحلیل تکنیکال 8

محاسبات قدرت نسبی به شرح زیر است:
بورس تهران سال / X 50 شرکت برتر شرکت / X بورس تهران / شرکت برتر شرکت
1380 2 160/0 080/0
1381 05/2 167/0 081/0
1382 60/2 217/0 083/0
وجود داشته است. X در سال 1381 قدرت نسبی تا اندازهای برای سهام شرکت
از قدرت نسبی فوق العاده ای برخوردار بوده است. X در سال 1382 سهام شرکت
دیدگاه معکوس ·
ایده اصلی طرفداران دیدگاه معکوس این است که اکثر معاملهگران بازار اشتباه میکنند. بنابراین، اگر معاملهگران بازار در حال
فروش سهام میباشند فرد معتقد به دیدگاه معکوس باید خلاف آن عمل کرده و سهام بخرد. چند قاعده دیدگاه معکوس که در
حال حاضر مورد استفاده قرار میگیرد، که دو قاعده مهم آن به شرح زیر است:
نظریه معاملات خرد: §
معاملات سرراست معاملاتی هستند که دقیقاً با ضریب 100 معامله میشود. معاملات خرد معاملاتی هستند که دقیقاً با
ضریب 100 معامله نمیشود. معاملات خرد بنا به فرض توسط سرمایهگذاران غیر حرفهای صورت میگیرد. که معمولاً هم اشتباه
میکنند (طبق نظریه طرفداران دیدگاه معکوس). بنابراین، اگر خریدهای خرده نسبتاً بالا باشد قیمتهای سهام احتمالاً رو به
کاهش بوده و اگر فروشهای خرده پایین باشد تصور می شود که پایان بازار نزولی نزدیک باشد.
نظریه پیشفروشسهام: §
پیش فروش سهام توسط سرمایهگذارانی صورت میگیرد که سهام را از کارگزار وام میگیرند و سپس آنها را به فروش
میرسانند. پیش فروش کنندگان امید دارند که با جانشین کردن اوراق بهادار قرضگرفته شده با قیمت پایین از آنچه فروختهاند به
سود دست یابند. طرفداران دیدگاه معکوس بر این باورند که پیشفروشکنندگان معمولا اشتباه میکنند. بنابراین، هنگامی که
پیشفروشها بالا هستند نشانگر وضعیت نزولی بازار است. طرفداران دیدگاه معکوس وضعیت صعودی برای بازار در نظر میگیرند.
اما گروهی دیگر دیدگاه مخالفی نسبت به روش طرفداران دیدگاه معکوس دارند. این گروه بر این باورند که پیشفروشکنندگان
پیچیدهتر از سرمایهگذاران متوسط هستند اگر فروشها بالا باشد بازار در وضعیت نزولی قرار دارد.
تحلیل تکنیکال 9

حجم معاملات ·
تحلیلگرانی که روی حجم معاملات بررسی میکنند بر این باورند که میتوانند از طریق مطالعه ارتباط بین نوسانهای قیمت
سهام و حجم معاملات در مورد پیش خرید یا پیش فروش دیدگاه بهتری پیدا کنند. به عنوان مثال، اگر حجم معاملات در روزهایی
که قیمتها رو به افزایش است بالا باشد نشانگر پیش خرید کردن است و از طرف دیگر اگر در روزهایی که قیمتها رو به افزایش
است حجم معاملات پایین باشد نشانگر عدم پیشخرید یا ابهام در بازار است.
حجم معاملات و تاثیر آن در تحلیل فنی بعد از مشاهده و بکارگیری الگوهای نموداری مختلف، توجه شما به سوی"حجم
معامله" جلب میشود. بطور خلاصه، حجم عبارت است از تعداد معاملات خرید و فروشی که در یک دوره زمانی (مثلا یک هفته
کاری) انجام میشود. به دلیل اینکه حتی الگوهای به ظاهر قابل اطمینان، ممکن است درست پیش بینی نکنند، حجم معاملات
میتواند به عنوان ابزار دیگری برای تشخیص آنچه در بازار اتفاق میافتد به ویژه آنچه در الگوها اتفاق میافتد، بکار رود. (یعنی از
ابزار حجم معاملات برای تصدیق و یا مردود دانستن الگوهای نموداری مختلف استفاده کنیم) اعتقاد بر این است که حجم
میبایست در جهت قیمت افزایش پیدا کند. اگر روند غالب قیمت به طرف بالاست، حجم میبایست در روزهای مثبت سنگینتر
(بیشتر) و در روزهای منفی سبکتر (کمتر) باشد. این قضیه از نگاه عقل و منطق نیز درست بنظر میرسد چون در روند صعودی،
تعداد خریداران میبایست بیشتر از تعداد فروشندگان باشد و در روند نزولی قیمت، تعداد فروشندگان بیشتر از تعداد خریداران
است. اگر زمانی حجم معاملات شروع به کم شدن کند، این میتواند اخطاری باشد مبنی بر اینکه روند، قوت و رمق خود را از دست
میدهد و ممکن است به زودی تثبیت قیمت ایست روند 1 یا شاید یک الگوی برگشت قیمت 2 اتفاق بیافتد. اگر در نمودار قیمت
سهمی تا به حال روند صعودی قیمت را داشتهاید و حالا شاهد حجم معاملات بیشتری روی افتهای موضعی قیمت (حفره) هستید
. این موضوع دلالت بر کمرنگ شدن قدرت خریداران و قویترشدن جناح فروشندگان است 3
1 Consolidation
2 Reversal Pattern
3معمولا به افت های موضعی قیمت حفره می شود که معمولا در یک روند صعودی اتفاق می افتد.
تحلیل تکنیکال 10


رالی به قطعات با شیب مثبت رو به بالا گفته میشود. رالیها معمولاً پس از حفرهها اتفاق میافتند. رالیها در روند نزولی کوتاه و
در روندهای صعودی بلندترند.
وسعت بازار ·
شاخصهای وسعت برای اندازهگیری قدرت نوسانهای بالا و پایین بازار به کار میآید. مطبوعات روزانه موارد زیادی از افزایش و
کاهش قیمت روزانه را در بورس تهران گزارش میکنند. تحلیلگران فنی افزایش خالص روزانه یعنی موارد افزایش منهای موارد
کاهش را صورت انباشته در میآورند. تحلیلگران فنی امیدوارند که بتوانند با مطالعه افزایش های خالص مسیر نوسانهای بازار را
تعیین کنند.
RSI شاخصآر اسآی ·
شاخص توان نسبی 1 به وسیله جی ولز وایدر در سال 1978 معرفی شده است و به عنوان شاخصی برای تعیین نقطه خرید و
به طریق زیر عمل میکنیم: RSI فروش استفاده میشود. برای محاسبه
100
RSI = 100 -
1 + RS
1 Relative Strength Index (RSI) 6
تحلیل تکنیکال 11
مدیریت آموزشبورساوراق بهادار تهران
www.irbourse.com
به شرح زیر محاسبه می شود: RS که در آن
روزه N میانگین تغییر مثبت قیمتهای پایانی یک دوره
RS =
روزه N متوسط تغییر منفی قیمتهای پایانی یک دوره
مد نظر باشد کل تغییرات مثبت را در این دوره با RSI برای مثال اگر یک دوره 14 روزه برای محاسبه بنابراین برای محاسبه
یکدیگر جمع و بر عدد 14 تقسیم می کنیم. متوسط تغییرات منفی را نیز در این دوره جمع و بر عدد 14 تقسیم می کنیم. بدین
محاسبه می شود. RSI در فرمول بالا RS را می توانیم محاسبه کنیم. سپس با قرار دادن RS ترتیب
آر اس آی عددی را بین 0 تا 100 به ما میدهد. هر چه عدد به 100 نزدیکتر باشد به معنی این است که خرید آن سهم در
به صفر نزدیک میشود این را میرساند RSI بازار در یک دوره بیش از حد خرید شده 1 و زمان خوبی برای فروش آن است. وقتی
که سهم مورد نظر در بازار در یک دوره بیش از حد فروخته شده 2 و زمان خوبی برای خرید است. معمولاً نقطه برش را 30 و 70
درنظر میگیرند. یعنی اگر به بالاتر از 70 افزایش یابد، احتمال بالا بودن قیمتهای بازار وجود دارد. تنزل به زیر 30 حاکی از
احتمال پدید آمدن قیمتهای بسیار پایین است.
رفتار گذشته یک سهم تا حد زیادی کمک کننده است و ما میتوانیم بفهمیم که در گذشته بطور متوسط تا چه حد به سمت
کفایت نمیکند و RSI پایین آمده و تا چه حد به 100 نزدیک شده است. به همین خاطر اطلاعات 14 روز گذشته برای محاسبه
منظور RSI نمیتواند شاخص درستی به ما بدهد. در نتیجه ما باید اطلاعات 6 ماه گذشته و یا حتی یک سال قبل را در محاسبه
کنیم. از آن تاریخ آن را محاسبه کرده و با وارد کردن اطلاعات جدید در هر روز آن را ادامه دهیم.
روز قیمت پایانی
نوسان نسبت به روز
قبل
جمع نوسان 14 روزه
میانگین نوسان 14 روز
قبل
RSI RS
1 Over bought
2 Over Sold
تحلیل تکنیکال 12

مثبت منفی مثبت منفی مثبت منفی
1،650 1
- 82 1،732 2
- 23 1،755 3
- 45 1،800 4
35 - 1،765 5
- 71 1،836 6
- 55 1،891 7
76 - 1،815 8
91 - 1،724 9
34 - 1،690 10
34 - 1،656 11
- 33 1،689 12
- 51 1،740 13
61 1.6 19 31 270 429 - 70 1،809 14
49 1.0 26 25 360 347 90 - 1،719 15
43 0.8 31 23 429 324 69 - 1،650 16
37 0.6 34 20 478 279 50 - 1،601 17
45 0.8 32 26 443 359 - 80 1،681 18
46 0.8 32 27 443 373 - 84 1،765 19
47 0.9 32 28 443 388 - 71 1،835 20
حمایت و مقاومت ·
هیچ چیز اسرارآمیزی در مورد حمایت و مقاومت وجود ندارد. حمایت و مقاومت همان قاعدة عرضه و تقاضا است. یعنی خطوط
عرضه یا تقاضا نشان میدهند که عرضه یا تقاضا در یک قیمت مشخصچقدر خواهد بود.
تحلیل تکنیکال 13

خط عرضه نشان دهنده مقداری (تعداد سهام) است که فروشندگان تمایل دارند در قیمت مشخصی عرضهکنند و بفروش
برسانند. وقتی قیمت افزایش مییابد، تعداد فروشندگان هم بیشتر میشود و دلیل آن هم این است که سهامداران بیشتری تمایل
به فروش در قیمت های بالاتر دارند.
خط تقاضا نشاندهنده تعداد سهامی است که سهامداران در قیمت مشخصی، تمایل به خرید آن دارند. با افزایش قیمت
همانطور که تمایل خریداران برای خرید سهام کم میشود از تعداد آنها نیز کاسته میشود. شکل زیر نشان میدهد که در هر
10 ، 42 خریدار و 25 فروشنده وجود دارند. / قیمتی، چه تعداد خریدار و فروشنده وجود دارند. به عنوان مثال، در قیمت 5
27 در نمودار بالا) قیمت / - حمایت در قیمتی رخ میدهد که در آن خط عرضه به محور عمودی میرسد (به عنوان مثال، 5
پایینتر از این مقدار نمیآید، چرا که هیچ فروشندهای حاضر به فروش در این قیمت (یا قیمتهای پایینتر) نیست.
47 در شکل بالا) قیمت / - مقاومت در قیمتی رخ میدهد که در آن خط تقاضا به محور عمودی میرسد (به عنوان مثال 5
از این مقدار بالاتر نمیرود، چرا که هیچ خریداری حاضر به خرید در قیمتهای بالاتر از این مقدار نیست.
در یک بازار آزاد این خطوط دائما در حال تغییر هستند. همانطور که انتظارات سرمایهگذار تغییر میکند، قیمتهای مورد
پذیرش خریدار و فروشنده نیز تغییر میکند. شکست سطح مقاومت نشان دهنده جابجایی نمودار تقاضا به سمت بالا میباشد یعنی
خریداران حاضرند که سهام را در قیمتهای بالاتر خریداری کنند. بطور مشابه شکست سطح حمایت نشان میدهد که نمودار
عرضه به سمت پایین جابجا شده است. اساس بسیاری از ابزارهای تحلیل فنی ریشه در مفهوم حمایت و مقاومت دارد. نمودار
قیمت سهام دید خوبی از عملکرد این نیروها در تقابل با یکدیگر به ما میدهد.
تحلیل تکنیکال 14

- پشیمانی معاملهگران:
پس از یک شکست در سطح حمایت- مقاومت، عموماً این سئوال برای معاملهگران پیش میآید که سطح قیمت جدید
چیست؟ به عنوان مثال، بعد از یک گذر قیمتی از سطح مقاومت، هر دو گروه فروشندگان و خریداران ممکن است به سطح قیمتی
جدید به دیده شک و تردید نگاه کنند (و آن را معتبر ندانند) و تصمیم به فروش بگیرند. این مسئله باعث به وجود آمدن پدیدهای
میشود که از آن به عنوان"پشیمانی معاملهگران" یاد میکنیم. پس از واقع شدن این پدیده و شکست سطح مقاومت - حمایت
سطح قیمتی جدید مورد توافق خریداران و فروشندگان قرار نمیگیرد و قیمت به سطح مقاومت- حمایت قبلی باز میگردد. گذر
سهام شرکت فیلیپ موریس را در شکل زیر در نظر بگیرید. توجه کنید که چطور بعد از شکست سطح مقاومت، قیمت با یک
تصحیح به سطح قیمتی پیشین باز میگردد.
رفتار قیمت پس از دورههای پشیمانی معامله گران بسیار مهم و تعیین کننده است. یکی از این دو حالت رخ میدهد: یا همه به
این نتیجه میرسند که قیمت جدید قابل اتکا نیست، که در این حالت قیمت به سطح قیمت پیشین بر میگردد، یا سرمایهگذاران
قیمت جدید را میپسندند، که در این حالت قیمت به حرکت در همان جهتی که سطح حمایت یا مقاومت را قطع کرده است، ادامه
می دهد.
پس از دوره پشیمانی معاملهگران، در حالتی که اجماع انتظارات بر این است که قیمت جدید (که بالاتر است) غیرقابل قبول
است، تله سنتی صعود تقلبی(گذر نادرست) به وجود میآید. همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است قیمت از سطح
تحلیل تکنیکال 15

مقاومت 67.5 دلار خارج شده است و سپس با توافق بر قابل اتکا نبودن قیمت جدید، قیمت به زیر سطح مقاومت برگشته و
خریدارانی را که سهامهای با قیمت بالا خریداری کردهاند را جا میگذارد.
شرایط متشابهی تله نزول تقلبی را به وجود میآورد. به شکل زیر توجه کنید، قیمت به قدری زیر سطح حمایت باقی میماند که
افراد با نگاه نزولی به سهم را وادار به فروش میکند و سپس قیمت به بالاتر از سطح حمایت باز میگردد و فروشندگانی که سهام
خود را در قیمت پایین فروختهاند از دور خارج میکند.
تحلیل تکنیکال 16

حالت دیگری که ممکن است در ادامه پشیمانی معاملهگران رخ دهد این است که سرمایهگذاران قیمت جدید را قابل قبول
دانسته و بپذیرند. در این حالت قیمت به تغییر خود در راستای گذر (شکستن سطح حمایت - مقاومت) ادامه میدهد، یعنی
حرکت قیمت به سمت بالا. اگر گذر 1 از سطح مقاومت رخ داده باشد به سمت پایین حرکت میکند اما اگر گذر از سطح حمایت رخ
داده باشد به سمت بالا حرکت می کند. یک نمونه از این نوع رفتار قیمتی را در نمودار زیر مشاهده می کنید.
یک راه برای پیشبینی انتظارات پس از "گذر" توجه به مقادیر خرید و فروش است. اگر قیمت از سطح حمایت- مقاومت با
افزایش زیادی در حجم معاملات گذر کند و پشیمانی معاملهگران معمولا در مقادیر حجمی کم صورت بگیرد، نتیجتاً انتظارات
جدید حکمفرما خواهد شد (یعنی تعداد کمی از سرمایهگذاران پشیمان شدهاند). برعکس، اگر گذر با حجم معاملات متوسط رخ
بدهد و عموماً پشیمانی در مقادیر زیاد صورت بگیرد، نشان دهنده این است که انتظارات تعداد کمی از سرمایهگذاران تغییر میکند
و از نظر اغلب آنها قیمت اولیه قابل قبول است (در این حالت شاهد پدیده برگشت دوباره قیمت به زیر خط روند یا بالای خط
حمایت خواهیم بود).
- تبدیل مقاومت به حمایت
1از این به بعد شکستن سطح حمایت یا مقاومت توسط نمودار قیمت را " گذر" می نامیم.
تحلیل تکنیکال 17

وقتی گذر از محدوده مقاومت با موفقیت صورت بگیرد (یعنی قیمت دوباره به زیر خط مقاومت باز نگردد) این سطح برای ادامه
روند قیمت، یک سطح حمایت محسوب میشود. همچنین وقتی گذر از سطح حمایت با موفقیت صورت بگیرد، این سطح تبدیل به
سطح مقاومت میشود.
نمونه تبدیل شدن سطح مقاومت به سطح حمایت در شکل زیر نشان داده شده است. وقتی قیمت سد مقاومت 45 دلاری را
میشکند 45 دلار تبدیل به سطح حمایت میشود. این بخاطر ایجاد نسل جدیدی از خریداران است که در قیمت زیر 45 دلار
خرید نکردهاند (چرا که انتظار افزایش قیمت را نداشتهاند) و اکنون منتظرند که قیمت به نزدیکی 45 دلار برسد تا خرید کنند
(یعنی از قیمت 45 دلار حمایت می کنند).
بطور مشابه، وقتی قیمت بطور قطع به زیر سطح حمایت سقوط میکند، این سطح عموماً تبدیل به سطح مقاومت میشود و
گذر قیمت از این سطح به سختی صورت میگیرد. وقتی که قیمت به نزدیکی سطح حمایت قبلی (مقاومت فعلی) میرسد،
سرمایهگذاران سعی میکنند با فروش سهام خود ضرر خود را کم کنند (به شکل زیر توجه کنید).
تحلیل تکنیکال 18

جمعبندی v
ما تا آنجایی که ممکن بود به تشریح عملکرد قیمت، انتظارات سرمایهگذار و حمایت و مقاومت پرداختیم. از تجربه همکاری با
سرمایهگذاران به این نتیجه رسیدهایم که اغلب سرمایهگذاران میتوانند با توجه به عوامل اصلی ایجاد تغییرات در قیمت سهام
یعنی: انتظارات سرمایهگذاران و عرضه-تقاضا عملکرد خود را بهبود ببخشند.
1) آنچه در ادامه آمده است خلاصهای کوتاه در مورد مفهوم حمایت- مقاومت است:
قیمت سهام نشان دهنده ارزش بازاری منصفانهای است که مورد موافقت خریداران (مثبت نگرها) و فروشندگان (منفی نگرها)
است.
2) تغییر در قیمت سهام نتیجه تغییر در انتظارات سرمایهگذاران در مورد قیمت آتی سهم است.
3) سطح حمایت وقتی به وجود میآید که اتفاق آرا بر این است که قیمت پایین تر نمیرود. این نقطهای است که در آن
تعداد خریداران از فروشندگان بیشتر است.
4) سطح مقاومت وقتی به وجود میآید که اتفاق آرا بر این است که قیمت بالاتر نمیرود. این نقطهای است که در آن تعداد
فروشندگان از خریداران بیشتر است.
5) گذر از سطح حمایت یا مقاومت نشاندهنده تغییر در انتظارات سرمایهگذاران و جابجایی در نمودار عرضه و تقاضا است.
6) حجم معاملات برای تعیین قدرت واقعی تغییر انتظارات بکار میآید.
پشیمانی معاملهگران معمولا در ادامه گذر از سطح حمایت یا مقاومت وقتی که قیمت دوباره به سطح قبلی بر میگردد رخ
میدهد.
تحلیل تکنیکال 19

روندها 1 ·
در بخش قبل دیدیم که چگونه با تغییر در رفتار و انتظارات سهامداران، حمایت 2 و مقاومت 3 بوجود میآید که نتیجه این
حمایت یا مقاومت در صفهای خرید یا فروش قابل مشاهده است. اینگونه تغییرات معمولا بر پایه اخبار (و یا شایعات) استوار بوده
و عموماً ناگهانی بوجود می آید.
در این بخش، به روند تغییرات قیمت میپردازیم. روند، گویای یک تغییر مداوم (مثبت یا منفی) در یک دوره زمانی است (مثلا
تغییر در انتظارات و توقعات سهامداران یک شرکت) روند قیمت بر اساس درجه حمایت یا مقاومت یک سهم متغیر است. چون
حمایت و مقاومت سدی در برابر تغییرات هستند و در مقابل تغییرات روند قیمت مقاومت می کنند.
همچنان که در نمودار زیر پیداست، یک روند قیمت صعودی توسط روز به روز بالاتر رفتن قیمت یک سهم بوجود میآید (یعنی
قیمت حداقل سهم روند صعودی داشته باشد).
یک دید دیگر نسبت به یک روند قیمت صعودی بالاتر رفتن درجه حمایت سهم است، به این صورت که مثبتنگرها
کنترلکننده بوده و قیمت را به سمت بالاتر رفتن هل میدهند.
1 Trends 2Support 3 Resistance
تحلیل تکنیکال 20

نمودار زیر نشان دهنده یک روند نزولی قیمت است. این روند از پایینتر رفتن قیمت حداکثر روزانه در طی یک دوره زمانی
تشکیل میشود. میتوان یک روند نزولی را بصورت افت درجه مقاومت یک سهم نیز در نظر گرفت. کاهش دهندههای قیمت
فعالترند و قیمت را به سمت پایین میکشند.
وقتی قیمت به مرزهای حمایت یا مقاومت میرسد، انتظارات از سهم تغییر میکند. قیمت میتواند خط روند 1را چه در حالت
صعودی و چه در حالت نزولی قطع کند. نمودار زیر نشاندهنده مقاومت سهم شرکت مرک در برابر روند نزولی قیمت است. یعنی
قیمت چند بار خط روند را قطع کرده و حکایت از عدم رضایت سهامداران از روند منفی شدن سهم و انتظار آنها برای مثبت شدن
قیمت دارد. به حجم معاملات (نمودار ستونی زیر نمودار قیمت) توجه کنید. دقت کنید که چطور پس از تقاطع خط روند و نمودار
قیمت، حجم معاملات بالا میرود. این شاهدی مهم بر این مدعاست که روند قبلی (نزول قیمت سهم) در حال تغییر است.
(همانطور که دیده می شود در ماه نوامبر در محلی که علامت به معنی "شکست روند 2" گذاشته شده این موضوع ثابت میشود و
روند نزولی برعکس شده و از این پس صعود قیمت را شاهد هستیم. شبیه به موضوع حمایت و مقاومت، بعضی مواقع نیز شاهد
پشیمانی سهامداران یک سهم و رویگردانی از آن هستیم. یعنی پس از یک تقاطع خط روند با نمودار قیمت، شاهد کاهش قیمت
بخاطر عرضه سهم و دست برداشتن سهامداران از آن سهم هستیم.
1 Trend line
2 Breakout
تحلیل تکنیکال 21

باز هم نمودار حجم معاملات گویای قدرت (میزان نفوذ) یک روند بر روند قبلی میباشد. در مثال بالا حجم معاملات پس از
قطع شدن خط روند بالا رفته است ولی این میزان معاملات ضعیف بوده و قدرت کافی برای راندن قیمت به حدود روند قبلی ندارد.
تحلیل تکنیکال 22

توانایی های روشتحلیل فنی ·
- تمرکز روی قیمت: اگر هدف پیش بینی قیمت آینده است، متمرکز شدن روی تغییرات قیمت منطقی است. تغییرات
قیمت معمولا بر روش بنیادی پیشی میگیرند. با تمرکز بر قیمت تحلیلگران بطور اتوماتیک به آینده توجه میکنند. بازار بعنوان
یک شاخص رهبر در نظر گرفته میشود و میتوان گفت که اقتصاد 6 تا 9 ماه آینده را تعیین میکند. برای همراهی با بازار لازم
است که تغییرات قیمت را بطور دقیق زیر نظر داشت. معمولا تغییر قیمت یک موجود زیرک و حیلهگر پنداشته میشود. با وجود
اینکه بازار مستعد یک تغییر ناگهانی است، راهنماییها و نشانهها معمولاً قبل از تغییرات مهم ظاهر میشوند. یک تحلیلگر معمولاً
به دورههای خرید در کف 1 به عنوان گواهی بر ترقی قریب الوقوع سهم نگاه کرده و همچنین دورههای فروش در سقف 2 را به عنوان
شاهدی برای یک دوره رکود در شرف وقوع در نظر میگیرد.
- عرضه، تقاضا و تغییرات قیمت: خیلی از تحلیلگران قیمت باز شدن، بسته شدن، حداکثر و حداقل یک سهم را مورد
بررسی قرار میدهند. در هر جزء از این دادهها، اطلاعات ذیقیمتی نهفته است. آنها بطور جداگانه گویای مطلبی نیستند ولی وقتی
با هم در نظر گرفته میشوند تاثیرات عرضه و تقاضا بر قیمت سهم را نشان میدهند.
مثال بالا سهمی را که با یک جهش مثبت باز شده است را نشان میدهد یعنی قبل از باز شدن سهم تعداد دستورات خرید
بیشتر از دستورات فروش بوده و قیمت بالا رفته تا فروشندگان بیشتری را جذب کند. تقاضا از همان ابتدا بالا بوده است. قیمت
حداکثر 3 در طول روز نشاندهنده شدت تقاضا میباشد. قیمت حداقل 4در طول روز نیز گویای میزان عرضه (فروشنده) موجود برای
1 Accumulation
2 Distribution
3 High
4 Low
تحلیل تکنیکال 23

این سهم است. قیمت بسته شدن 1 قیمت نهایی مورد توافق فروشندگان و خریداران است. در مورد مثال فوق قیمت بسته شدن
نسبت به قیمت حداکثر اختلاف زیادی داشته و بیشتر به قیمت حداقل نزدیک است. این موضوع گویای اینست که علی رغم اینکه
تقاضا (خریداران) در طول روز قوی بوده است، عرضه (فروشندگان) دست آخر غالب شده و باعث کاهش قیمت نهایی (پایان روز)
شدهاند. در عین حال با وجود فشار فروشندگان، قیمت بسته شدن بالاتر از باز شدن باقی مانده است. با نگاه کردن به نمودار
تغییرات قیمت در طول یک دوره زمانی طولانی میتوان به وضوح شاهد تقابل و رویارویی عرضه و تقاضا بود. به سادهترین زبان
میتوان گفت: قیمتهای بالا بیانگر تقاضای بیشتر و قیمتهای پایین معرف فزونی عرضه است.
حمایت- مقاومت آنالیز اولیه و ساده نمودارهای قیمت میتواند در تشخیص درجه حمایت - مقاومت مفید باشد. این پارامترها
معمولا توسط دورههای تراکم (محدوده داد و ستد) که قیمتها در یک محدوده مشخص تغییر میکند مشخص میشوند. این
مطلب گویای این است که قوای متقابل عرضه و تقاضا به تعادل رسیدهاند و داد و ستد به بن بست رسیده است. وقتی قیمت از این
محدوده خارج میشود نشان دهنده این است که عرضه یا تقاضا شروع به رشد کرده و بر دیگری فائق آمده است. اگر قیمت بالاتر
از حد بالایی محدوده قیمت برود نشان دهنده آن است که تقاضا برنده شده و اگر از حد پایینی خارج شود عرضه افزایش یافته
است.
- پیشینه قیمت بصورت تصویری: حتی برای تحلیلگران بنیادی باتجربه و کارآزموده نیز یک نمودار قیمت، حاوی
اطلاعات مفیدی است. نمودار قیمت یک شرکت، نشاندهنده یک نمودار تصویری و گویا از روند قیمت سهام آن شرکت در طول
یک دوره زمانی است. نمودار بسیار گویاتر و خواناتر از یک جدول اعداد است
- تسهیل در تشخیصزمان خرید : تحلیل فنی کمک زیادی در تشخیص زمان خرید میکند. برخی تحلیلگران، روش
بنیادی را برای شناسایی سهام مناسب جهت خرید و روش فنی را برای تشخیص زمان خرید بکار میبرند. این نکته کاملاً واضح
است که زمان مناسب خرید، نقش مهمی در عملکرد دارد. روش تحلیل فنی میتواند در تشخیص تقاضا (حمایت) یا عرضه
(مقاومت) و همچنین زمان خروج از بازار مفید واقع شود. بطور مشخص انتظار برای خروج از بازار در نرخ هایی بالاتر از نرخ های
عرضه گسترده و یا خرید در نرخ هایی در نزدیکی نرخ های حمایتی میتواند بازده را بهبود بخشد.
دانستن سابقه تاریخی قیمت یک سهم مهم است. اگر شما سهمی را در دو سال گذشته به عنوان یک سهم عالی ارزیابی
میکردهاید، ولی روند سهم در این مدت ثابت بوده است معلوم میشود. اگر سهمی به اندازه زیادی رشد داشته باید گوش به زنگ
برگشت رو به عقب آن سهم بود. یا اگر سهمی از حد مورد انتظار بیشتر افت نموده شاید این ارزش را داشته باشد که آن را در این
قیمت بخرید و منتظر روند رو به رشد آن بمانید.
معایب تحلیل فنی ·
- تمایل تحلیلگر: همانند تحلیل بنیادی، روش تحلیل فنی ذهنی بوده و علایق و سلایق شخصی تحلیلگر تاثیرگذار
است. در نظر داشتن این مطلب در هنگام تحلیل یک نمودار مهم است. اگر تحلیلگر روی سهمی خاص تعصب داشته باشد کل
1 Close
تحلیل تکنیکال 24

تحلیل وی تحت تاثیر این اعمال سلیقه قرار خواهد گرفت و باید این نکته را در نظر داشت همچنین چنانچه تحلیلگر نسبت به
یک سهم بدبین باشد نتیجه تحلیل احتمالاً انتظار روند نزولی برای آن سهم خواهد بود.
- امکان تفاسیر مختلف : علاوه بر موضوع تمایلات شخصی تحلیلگر، باید این واقعیت را پذیرفت که تحلیل فنی را
میتوان به روشهای مختلف تفسیر نمود. علیرغم اینکه استانداردهایی وجود دارد ولی خیلی وقتها دو تحلیلگر با نگاه به یک
نمودار به دو دیدگاه متفاوت و جهتگیری مخالفی میرسند هر دو نیز میتوانند دلایل منطقی بیاورند و بر سر تحلیلشان
اصرارکنند و دلایلی مبنی بر درست بودن تحلیلشان ارایه دهند. در حالیکه این موضوع میتواند ناامید کننده باشد، بنظر میرسد
تحلیل فنی تا اندازه ای مثل علم اقتصاد بیشتر شبیه هنر است تا علم. اینکه نیمه پر یا خالی لیوان را ببینیم بستگی به نظر بیننده
دارد.
- عملکرد دیر هنگام : روش فنی بخاطر عکسالعمل دیر هنگام معمولا مورد انتقاد قرار میگیرد. وقتی که روند (صعودی
یا نزولی) قیمت شناسایی میشود میزان زیادی از تغییرات قیمت اتفاق افتاده است. بعد از این میزان تغییرات زیاد میزان سود به
نسبت ریسک خیلی بالا نیست. عملکرد دیر هنگام یکی از انتقاداتی است که به تئوری داو وارد شده است. معمولاً در هر زمان
روندهای خوب دیگری هم هستند: حتی پس از آنکه یک روند قیمت جدید (صعودی یا نزولی) شناسایی شد همیشه یک روند
قیمت مهم دیگر هم براحتی در دسترس وجود دارد. کارشناسان معمولاً متهم میشوند به اینکه روی خط میانه حرکت میکنند و
یک موضعگیری مشخص ندارند. حتی اگر تحلیلگر بر سهمی بسیار مصر باشد، باز هم سهم دیگری که نظرشان را جلب و ارضا
کند، وجود دارد.
- پشیمانی بازار و سرمایهگذاران : تمامی الگوها و علایم خرید و فروش با روش فنی همیشه درست از آب در نمیآید.
زمانی که به مطالعه روش فنی میپردازید دست آخر به یک مجموعه شاخصها و الگوهای نموداری میرسید که باید با یکسری
قوانین هماهنگ شوند به عنوان مثال چنانچه الگوی نوسانات قیمت یک سهم از نوع "سر و شانه 1" باشد. در این الگو مطابق
شکل زیر نوسانات گذشته قیمت سهم به گونهای است که پساز یک روند افزایشی و رسیدن به نقطه اوج نخست یا اصطلاحاً شانه
چپ 2 ، سپس قیمت سهم با روند نزولی مواجه شده و تا نقطه قعر نخست سقوط مینماید. پس از آن قیمت سهم برای بار دوم
روند صعودی به خود گرفته و تا نقطه اوج دوم یا اصطلاحاً سر 3 رشد می نماید. این نقطه از نقطه اوج اول بالاتر بوده لیکن پس از
آن دوباره سهم با روند نزولی مواجه شده و تا نقطه قعر دوم کاهش مییابد. مجدداً سهم برای سومین بار تا نقطه اوج جدیدی
موسوم به شانه راست 4 که تا اندازه زیادی به شانه چپ شبیه است رشد نموده و دوباره روند نزولی آن آغاز میشود. از به هم
وصلکردن نقاط قعر اول و دوم خطی موسوم به "خط گردن 5"بدست می آید که میتواند در تشخیص زمان مناسب برای فروش
راهگشا باشد.

(نسبت p/e)

آموزش تحلیل بنیادی (نسبت p/e)

p/e یا نسبت قیمت به سود … یکى از افزارهاى قدیمى و عموماً پر استفاده به منظور ارزش گذارى سهام است. هر چند محاسبه P/E بسیار ساده است اما تفسیر آن عملاً دشوار مى نماید. در شرایط معینى این نسبت بسیار گویا و در زمان هاى دیگر کاملاً بى معنا جلوه مى کند. از این رو، غالباً سرمایه گذاران این اصطلاح را نادرست به کار مى گیرند و در تصمیماتشان بیش از حد لازم به آن وزن مى دهند.

در بخش هاى بعدى این مقاله ابتدا به تشریح و تبیین P/E مى پردازیم، سپس چگونگى استفاده از این نسبت را در تجزیه و تحلیل سهام بازگو مى کنیم، و سرانجام به شرایطى مى پردازیم که نباید از این نسبت استفاده شود.
• P/E چیست
P/E کوتاه شده نسبت price)P یا قیمت سهم) به ESP Earning Per Share) یا سود هر سهم) است. همان گونه که از نام آن پیدا است، براى محاسبه P/E آخرین قیمت روز سهام یک شرکت به سود هر سهم (EPS) آن تقسیم مى شود.غالباً P/E در تاریخ هایى محاسبه مى شود که شرکت ها اطلاعات EPS (معمولاً سه ماهانه) را افشا مى کنند. این P/E را که بر مبناى آخرین EPS محاسبه مى شود بعضاً P/E دنباله دار نیز مى گویند. اما گاهى از EPS برآوردى براى محاسبه P/E استفاده مى شود، این EPS معمولاً معرف سود برآوردى سال آینده است. در این صورت به P/E محاسبه شده P/E برآوردى یا پیشتاز گفته مى شود.
محاسبه P/E گاهى روش سومى هم دارد که مبتنى بر میانگین دو فصل گذشته و برآورد دو فصل باقیمانده سال است. تفاوت عمده اى بین این سه نوع وجود ندارد اما باید بدانید که از محاسبات داده هاى تاریخى واقعى در مقایسه با برآوردهاى تحلیلگران مالى استفاده کنید. مشکل بزرگ محاسبه P/E مربوط به شرکت هایى است که سود آور نیستند و از این رو EPS منفى دارند. در خصوص چگونگى رفتار با این پدیده دیدگاه هاى متفاوتى وجود دارد. برخى قائل به وجود P/E منفى هستند، گروهى در این حالت P/E را صفر مى دانند و بسیارى دیگر هم معتقدند که دیگر P/E محلى از اعراب ندارد.
به لحاظ تاریخى در بورس اوراق بهادار تهران عموماً میانگینP/E در دامنه ۲‎/۳ تا ۲‎/۱۳تجربه شده است. نوسان P/E در این دامنه عمدتاً بستگى به شرایط اقتصادى هر زمان دارد. در حال حاضر میانگین P/E کل شرکت هاى پذیرفته شده در بورس تهران حدود ۲‎/۸ است. همچنینP/E بین شرکت ها و صنایع مى تواند کاملاً متفاوت باشد.
• کاربرد P/E
به لحاظ نظرى، P/E یک سهم به ما مى گوید که سرمایه گذاران چند ریال حاضرند به ازاى هر ریال سود یک شرکت پرداخت نمایند. به همین جهت به آن ضریب سهام نیز مى گویند. به عبارت دیگر اگر P/E یک سهم ۲۰ باشد بدین معنى است که سرمایه گذاران حاضرند ۲۰ ریال براى هر ریال از سود این سهم (که شرکت تولید مى کند) بپردازند.
الف- رشد سود
آنچه در بحث بالا به آن پرداختیم رشد شرکت ها است. قیمت سهام بازتاب انتظارات سرمایه گذاران از ارزش و رشد آینده شرکت است. اما توجه کنید که اندازه سود (EPS ) معمولاً مبتنى بر سود هاى (EPSهاى) گذشته است. اگر شرکتى انتظار رشد دارد بنابراین انتظار داریم که سودش نیز رشد کند. در نتیجه تفسیرى بهتر از P/E آن است که خوشبینى بازار از آینده رشد یک شرکت را باز تاب مى دهد.
اگر P/E شرکتى بالاتر از میانگین بازار یا صنعت باشد بدین معنى است که بازار در ماه ها یا سال هاى آینده انتظارات بزرگى از سهم این شرکت دارد. شرکتى با P/E بالا باید سود هاى فزاینده ایجاد کند، در غیر این صورت قیمت سهمش سقوط خواهد کرد. مثالى از شرکت ایران خودرو گویاى این بحث است.
ب- ارزانى یا گرانى
P/E در مقایسه با قیمت بازار شاخص بهترى براى ارزش گذارى سهم است. مثلاً به شرط پایدارى سایر متغیرها، سهمى با قیمت ۲۰۰ ریال و P/E برابر ۱۰ بسیار گران تر از سهمى با قیمت ۲۰۰۰۰ و P/E برابر ۱۰ است. توجه کنید که محدودیت هایى در این مثال وجود دارد. شما نمى توانید P/E هاى دو شرکت کاملاً متفاوت را براى ارزش گذارى بهتر آنها مقایسه کنید. به عبارت دیگر تعیین بالا یا پایین بودن P/E بدون توجه به دو عامل اصلى بسیار دشوار است: ۱) نرخ رشد شرکت و ۲) صنعت.
۱- نرخ رشد شرکت
آیااندازه رشد گذشته شرکت ها مى تواند معرف نرخ هاى انتظارى از رشد آینده باشد؟ هر چند پاسخ این پرسش نمى تواند صریح باشد اما در عمل سرمایه گذاران براى پیش بینى سود (EPS ) و محاسبه P/E از نرخ هاى رشد گذشته استفاده مى کنند.
۲- صنعت
مقایسه شرکت ها تنها در صورتى فایده مند است که به یک صنعت تعلق داشته باشند، مثلاً شرکت هاى صنعتى که عمدتاً داراى ضرایب P/E پایین هستند. چون به رغم ثبات صنعت رشد پایینى دارند. از طرف دیگر شرکت هاى صنعتى به دلیل انتظار رشد از P/E هاى بالایى برخوردارند.
• دام هاى کاربرد P/E
تا بدین جا آموختیم که در شرایط معینى P/E مى تواند ما را در تعیین بالا یا پایین بودن ارزش یک شرکت کمک کند. همچنین پى بردیم که P/E تنها در شرایط معینى معتبر است. اما علاوه براین دام هاى دیگرى نیز در تحلیل P/E وجود دارد که در ادامه درباره برخى از آنها بحث مى شود.
• حسابدارى
سود یک اندازه حسابدارى است که در محاسبه اش از اقلام غیرنقدى نیز استفاده مى شود. معیارهاى اندازه گیرى سود بر طبق اصول حسابدارى همگانى (GAAP ) مقرر مى شوند. این اصول در گذر زمان تغییر مى کند و در هر کشورى نیز متفاوت از دیگر کشورها است. از این رو محاسبه سود ( EPS) بسته به چگونگى دفتردارى و حسابدارى مى تواند به صورت هاى متفاوت ارائه شود. در نتیجه مقایسه سودها (EPS ها) با یکدیگر گاهى به مقایسه سیب و پرتقال مى ماند.
• تورم
در شرایطى که اقتصاد کشور تورم بالایى را تجربه مى کند طبعاً کالاها و هزینه هاى استهلاک به دلیل بالا رفتن هزینه هاى جایگزینى کالاها و تجهیزات در مقایسه با سطح عمومى قیمت ها کم نمایى مى شود. بنابراین در زمان هاى تورمى P/E ها عموماً پایین تر مى آیند زیرا بازار سودها را که به صورت ساختگى به بالا گرایش دارد تخریب شده مى بیند. بررسى P/E همانند تمامى نسبت ها در گذر زمان براى پى بردن به روند آن ارزشمند است. تورم این بررسى را دشوار مى کند زیرا اطلاعات گذشته در امروز از فایده مندى کمترى برخوردارند.
• تفسیرى دیگر
P/E پایین لزوماً بدین معنى نیست که ارزش یک شرکت کم نمایى شده است. بلکه به معناى آن است که بازار معتقد است شرکت در آینده نزدیک با مشکل روبه رو خواهد شد. سهمى که قیمتش پایین مى آید معمولاً دلیلى دارد.
عمده ترین دلیلش این است که سود شرکت کمتر از سود انتظارى اش خواهد بود. این مسئله P/E دنباله دار بازتابى ندارد مگر آن که سود در عمل نیز محقق گردد.
• تنها به اتکاى P/E سهام نخرید
یکى از پر بسامدترین اشتباهاتى که سرمایه گذاران غیر حرفه اى مرتکب مى شوند خرید سهام صرفاً به اتکاى P/E بالا یا پایین است. توجه کنید که ارزشیابى سهام تنها با تکیه بر شاخص هاى ساده اى مانند P/E ساده انگارانه و نادرست است. P/E بالا ممکن است به معنى بیش نمایى ارزش سهم باشد و هیچ تضمینى وجود ندارد که بعداً به سرعت پایین نیاید. ضمناً توجه کنید که حتى اگر ارزش سهمى کم نمایى شده باشد ممکن است ماه ها یا حتى سال ها طول بکشد تا بازار ارزش آن را اصلاح نماید.
در هر صورت تجزیه و تحلیل سهام امرى بسیار پیچیده تر از دانستن چند نسبت ساده است. به عبارت دیگر هر چند کلیدى براى معماى ارزش گذارى سهام است اما تمام آن نیست. از این رو توصیه مى شود که سرمایه گذاران براى خرید سهام با خبرگان سرمایه گذارى رایزنى نمایند. پاسارگاد نیک آماده است تا سرمایه گذاران علاقه مند را با قواعد سرمایه گذارى آشنا سازد.
• نتیجه گیرى
P/E همه چیز یا به عبارتى حرف آخر را درباره ارزش سهم نمى گوید اما براى مقایسه شرکت هاى یک صنعت، کل بازار یا روند تاریخى P/E یک شرکت سودآور است.
به یاد بسپارید که :
الف – P/E یک نسبت است و از تقسیم ((P PRICE یا قیمت روز سهم به(EPS)E یا سود هر سهم به دست مى آید.
ب- سه نوع EPS به نام هاى EPS دنباله دار، آینده و میانگین وجود دارد.
ج- به لحاظ تاریخى، میانگین P/E ها در بازه ۲‎/۳ _ ۲‎/۱۳ قرار مى گیرد.
د- به لحاظ نظرى، P/E یک سهم به ما مى گوید که سرمایه گذاران حاضرند چند ریال به ازاى هر ریال سود بپردازند.
هـ – تفسیر بهترى از P/E این است که آن بازتاب خوشبینى بازار از آینده رشد یک شرکت است.
و- P/E در مقایسه با قیمت بازار شاخص بهترى براى ارزش گذارى یک سهم است.
ز- بدون در نظر گرفتن نرخ هاى رشد صنعت، صحبت از بالا یا پایین بودن P/E یک شرکت بى معناست.
ح- تغییر در اصول حسابدارى شامل وجود چندین روش مجاز براى سود (EPS ) تجزیه و تحلیل P/E را دشوار مى کند.
ط- P/E ها عموماً در زمان تورم حاد پایین تر مى آیند.
ى- تفاسیر بسیارى پیرامون دلیل پایین بودن P/E یک شرکت وجود دارد.
ن- تنها به اتکاى ضریب P/E اقدام به خرید و فروش سهام نکنید.

علت شیارهای لبه سکه

چرا لبه های سکه ها شیار دارند؟

همه ی ما شیارها و برجستگیهای روی حاشیه ی سکه ها را دیده ایم اما شاید مثل من تا کنون فکر نکرده بودید کارکرد آنها چیست و چرا هنگام ضرب سکه هاچنین شیارهایی را ایجاد می کنند؟این شیارها برای زیبایی تعبیه نشده اند بلکه یک دلیل مهم تاریخی پشت قضیه نهفته است.

به گزارش اقتصاد آنلاین، همه ی ما شیارها و برجستگیهای روی حاشیه ی سکه ها را دیده ایم اما شاید مثل من تا کنون فکر نکرده بودید کارکرد آنها چیست و چرا هنگام ضرب سکه هاچنین شیارهایی را ایجاد می کنند؟این شیارها برای زیبایی تعبیه نشده اند بلکه یک دلیل مهم تاریخی پشت قضیه نهفته است.

در قدیم سکه ها از طلا و نقره ضرب می شدند و ارزش آنها برابر مقدار طلا و نقره ی به کار گرفته شده در آنها بوده.به همین دلیل برخی افراد سودجو مقداری از حاشیه ی سکه ها را می تراشیدند و از طلا و نقره ی آن استفاده می کردند بدون اینکه در ظاهر سکه تغییر چشمگیری ایجاد شود! بدین ترتیب به مرور زمان از ارزش سکه ها کاسته می شد.بنابرین حاکمان تصمیم گرفتند شیارهایی روی لبه ی سکه ها ایجاد کنند تا در صورت تراشیده شدن به سادگی قابل تشخیص باشند.

ده نکته که طلا فروش ها به شما نمی گویند

نمی توانید انکار کنید که غیر از طلا چیز دیگری بتواند یک خانم را به وجد بیاورد.
جواهربازار - نمایشگاه و فروشگاه آنلاین جواهرات و سنگ های قیمتی

مهم ترین نکاتی که در خرید طلا برای همسرتان به دادتان می رسد را اینجا بخوانید:
جواهربازار - نمایشگاه و فروشگاه آنلاین جواهرات و سنگ های قیمتی

1. بهترین طلا برای ایرانی ها طلای18 عیار است . یک سوالی که خیلی وقت ها مشتریان از طلافروش ها می پرسند این است که عیار طلایی که می خریم چقدر باشد؟ درباره طلا و عیارش چیزی که وجود دارد و شاید شما از آن اطلاع نداشته باشید این است که پایین ترین عیار طلا، یک عیار است و بالاترین آن 24 عیار. اما اگر قرار باشد بگوییم بهترین نوع عیار برای خرید ایرانی ها چیست؟ جواب چیزی نیست غیر از طلای 18 عیار
جواهربازار - نمایشگاه و فروشگاه آنلاین جواهرات و سنگ های قیمتی

2. طلای دست دوم را از قفل آن بشناسید . بازار طلاهای دست دوم مدت هاست که داغ است ؛ تشخیص طلای دست اول و دست دوم شاید تا حدودی مشکل باشد. ساده ترین راه برای این که دست دوم بودن طلا را تشخیص بدهید، یک نگاه به ظاهر آن، به خصوص به قفل و بندی است که در آن به کار رفته. در طلای دست دوم، این قسمت ها در مقایسه با بخش های دیگر کمتر براق اند و به خاطر استفاده هایی که از طلا شده، خش هایی هم در این بخش ها دیده می شود.
جواهربازار - نمایشگاه و فروشگاه آنلاین جواهرات و سنگ های قیمتی

3. اگر می خواهید سرمایه گذاری کنید، سکه بخرید، نه طلا . اگر هدف تان از خرید طلا، داشتن سرمایه است، بهتر است سکه بخرید. این به معنای آن نیست که ارزش سکه و طلا با هم متفاوت است. این دو ارزش یکسانی دارند، اما موقع فروش سکه، سود بیشتری نصیب شما می شود. سکه اجرت ساخت ندارد، اما وقتی بخواهید زیورآلات طلا را بفروشید، رقمی برای اجرت ساخت از آن کم می شود.
جواهربازار - نمایشگاه و فروشگاه آنلاین جواهرات و سنگ های قیمتی

در این حالت میتوانید جهت زیبایی از جواهرات نقره اصل استفاده کنید .
جواهربازار - نمایشگاه و فروشگاه آنلاین جواهرات و سنگ های قیمتی

4. سنگ فیروزه را فراموش نکنید. اگر جزو آن دسته از کسانی هستید که طرفدار سنگ های قیمتی هستند و البته نمی خواهند هزینه گزافی بابت خریدشان بپردازند، توصیه می کنیم جواهری بخرید که در آن، از سنگ فیروزه نیشابور استفاده شده باشد. فیروزه با وجود اینکه در ایران قیمت مناسبی دارد، یکی از شناخته شده ترین و البته قیمتی ترین سنگ های تزئینی در دنیاست.
جواهربازار - نمایشگاه و فروشگاه آنلاین جواهرات و سنگ های قیمتی

5. طلای24 عیار دروغ است. تحت هیچ شرایطی فریب چیزی به اسم طلای 24 عیار را نخورید. تنها طلایی که 24 عیار خالص است، شمش طلاست و به خاطر اینکه شمش فلز نرمی است، نمی شود به تنهایی از آن زیورآلات ساخت. سازندگان طلا برای اینکه آن را به زیورآلات تبدیل کنند، مس و نقره به آن اضافه می کنند تا با پایین آمدن عیار، قابل ساخت باشد.
جواهربازار - نمایشگاه و فروشگاه آنلاین جواهرات و سنگ های قیمتی

6. چگونه طلا را از نقره و پلاتین تشخیص دهید؟ تشخیص طلا از نقره و پلاتین کار راحتی است. بر اساس یک اصل کلی، بیشتر طلاها با حرف انگلیسی K در کنار عددی که نشان دهنده عیار آن است، بارگذاری می شوند.
جواهربازار - نمایشگاه و فروشگاه آنلاین جواهرات و سنگ های قیمتی

7. طلا فروش ها لزوما مایه دار نیستندخیلی از مردم فکر می کنند که طلافروش ها افراد ثروتمندی هستند. این تصور شاید به خاطر این به وجود آمده که طلا مترادف با پول و سرمایه است و چون طلافروشی در مقایسه با شغل های دیگر به سرمایه اولیه بیشتری نیاز دارد، پس طلافروش ها از بقیه پولدارترند! اما واقعیت این طورها هم نیست و سودی که یک طلافروش ممکن است در طول سال به دست بیاورد، حتی از درآمد یک پزشک یا تاجر کمتر باشد.
جواهربازار - نمایشگاه و فروشگاه آنلاین جواهرات و سنگ های قیمتی

8. پیشنهاد من به شما: طلای یزدیکی از سوال هایی که برای بیشتر خریداران طلا پیش می آید، این است که طلای ایتالیایی چقدر بهتر از زیورآلاتی است که در ایران ساخته می شود؟ من به عنوان کسی که سال هاست در این حوزه حضور داشتم، به جرات می گویم که اگر موقع خرید بر سر کشور سازنده تردید دارید، همه چیز را فراموش کنید و طلای یزدی بخرید. طلای یزد در مقایسه با زیورآلات کشورهایی مثل ایتالیا و هند، ویژگی های خاص خودش را دارد. معروف ترین طلای ایران برای یزد است که در بیشتر مواقع با مرواریدهای خاویاری تزئین می شود و طرفداران خارجی خیلی زیادی هم دارد.
جواهربازار - نمایشگاه و فروشگاه آنلاین جواهرات و سنگ های قیمتی

9. مراقب باشید ضرر نکنیدبازار طلا یکی از بازارهایی است که نوسان قیمتی بالایی دارد و اگر به عنوان سرمایه گذار، تفکر اقتصادی نداشته باشید، ضرر می کنید. طلافروش ها با توجه به تجربه کاری و شگردهای مخصوص به خود، سرمایه خود را با میزان ثابتی طلا در سال نگه می دارند.
جواهربازار - نمایشگاه و فروشگاه آنلاین جواهرات و سنگ های قیمتی

10. چرا طلافروش ها شغل خودشان را لو نمی دهند؟معمولا طلافروش ها به خاطر شرایط ویژه ای که دارند، شغل شان را خیلی دیرتر از بقیه لو می دهند. این موضوع البته با توجه به شرایط امنیتی تا حدودی عاقلانه است؛ اما بارها پیش آمده که خیلی ها بعد از برخورد با هر مشکل مالی سراغ آنها می آیند و پول می خواهند.
جواهربازار - نمایشگاه و فروشگاه آنلاین جواهرات و سنگ های قیمتی

حالا شما بگویید، طلافروش ها حق ندارند شغل شان را پنهان کنند؟!

نمودار سرانه اسکناس و مسکوکات در جریان