روش تفسیر و خواندن آزمایش خون
Hgb
هموگلوبین به عنوان یکی از عنصر های اصلی تشکیل دهنده
گلبول های قرمز در برگه های آزمایش به صورت ( Hg, HGB و Hgb ) نوشته می
شود. هموگلوبین از اسید آمینه تشکیل یافته و جایگاه های گوناگونی را جهت
ترکیب با اکسیژن دارا است. هم چنین در این ماده آهن نیز وجود دارد. در محیط
هایی که اکسیژن زیاد باشد با آن ترکیب می گردد ولی در محیط های کم اکسیژن
آن را آزاد می کند. با اندازه گیری کلی هموگلوبین در واقع تعداد گلبول های
قرمز مشخص می شود.
مقدار اصلی: به صورت طبیعی در خانم ها ۱۲_ ۱۶گرم در هر دسی لیتر و در آقایان در حدود ۱۴_ ۱۸ گرم در هر دسی لیتر است.
محدوده خطر: چنان چه مقدار هموگلوبین از ۵ کمتر و از ۲۰ بالاتر باشد نیازمند رسیدگی فوری می شود.
علل افزایش Hgb
سوختگی های شدید
مشکلات ریوی
نارسایی های مزمن ریه و از دست دادن بیشتر آب
عوارض داروهایی مانند جنتامایسین و متیل دوپا
علل کاهش Hgb
خون ریزی های شدید
کم خونی
بیماری سرطان
سوءتغذیه
بیماری لوپوس
بیماری های کلیوی
بزرگ بودن طحال
مصرف زیاد آنتی بیوتیک ها، آسپرین ها، ایندومتاسین
داروهای ضد سرطان
نکته: میزان
Hgb در زمان حاملگی کم می شود. این در حالی است که خون سازی کمی بیشتر شده
ولی حجم مایع بدن و خون بالا رفته و مقدار کلی هموگلوبین در هر دسی لیتر
کاهش پیدا می کند. هم چنین زندگی کردن در ارتفاعات نیز موجب نیاز بیشتر بدن
به اکسیژن می شود و در این بین کمبود اکسیژن محیط اطراف باعث تولید زیاد
هموگلوبین می گردد. طحال موجب تخریب سلول های پیرخون می شود . بزرگ تر شدن
طحال برابر است با تخریب بیشتر سلول ها و در نتیجه کاهش RBCو Hgb بدن اتفاق
می افتد.
WBC
این حروف مختصر در آزمایش خون نشان از گلبول های سفید
خون دارد. با اندازه گیری کردن گلبول های سفید می توان به بیماری های عفونی
در بدن پی برد.وظیفه این سلول ها دفاعی است و در شرایط های مختلف غیر
عفونی و عفونی از خود واکنش نشان می دهند.
دو جزء مهم در شمارش WBC ها
اولی
مقدار کلی گلبول های سفید در یک میلی متر خون و دیگری شمارش جزء به جزء
خود این سلول ها است. زیرا گلبول های سفید بدن خود تیز از ۵ نوع مختلف
تشکیل یافته اند. در برگه آزمایش خون کلمه diff در مقابل CBC جهت شمارش
همین انواع گوناگون گلبول های سفید خون است.
مقدار طبیعی: در رده سنی بزرگ سالان و کودکان بالای دو سال مقدار طبیعی گلبول های سفید در حدود ۵_ ۱۰ هزار در هر میلی لیتر خون طبیعی است.
محدوده خطر: مقدار کمتر از ۲۵۰۰ و بالاتر از ۳۰۰۰۰ نشان از بیماری های خطرناک دارد.
علل کاهش WBC در بدن
به کاهش گلبول سفید در بدن انسان به مقادیر زیر ۴۰۰۰ لکوپنی گفته می شود که علل مختلفی را دارد که عبارتند از:
نارسایی های مغز استخوان
مسمومیت های دارویی
عفونت های بسیار زیاد
سوءتغذیه
بیماری های خود ایمنی
ایدز
شیمی درمانی و رادیو تراپی
علل افزایش WBC
به مقادیر بالای ۱۰۰۰۰ و افزایش گلبول سفید لکوسیتوز
گفته می شود. این نشانه هایی از بیماری های عفونی، التهاب، تخریب بافت بدن،
سرطان خون و لوسمی دارد. هم چنین استرس، جراحت ، ضربه و تب نیز موجب
افزایش مقدار WBC می گردد.
نکته:
وظیفه اصلی گلبول های سفید مبارزه با عفونت و حذف عوامل مزاحم و خارجی آن
است. هم چنین در آلرژی ها نیز این سلول ها مسئول بروز واکنش هستند. هر نوع
تغییر در WBC ها نشانه ای از عفونت، استرس یا ویروس و... است. هم چنین
فعالیت های ورزشی و بدنی سنگین،حاملگی و زایمان نیز باعث افزایش تعداد WBC
ها می شود.
HTC
هموتوکریت یا همان HTC یکی از مقادیر اندازه گیری گلبول
های قرمز خون است. HTC در صدی از حجم کلی خون محسوب می شود که از گلبول
قرمز ساخته شده است. با اندازه گیری کردن بخش قرمز رسوب خون در لوله آزمایش
نسبت به کل ارتفاع خون اندازه گیری می گردد.در برخی شرایط با توجه به
بیماری های مختلف که اندازه گیری RBC و Hgb با مشکل مواجه می شود، HTC
اندازه گیری می شود تا به صورت مستقیم اندازه هموگلوبین و گلبول قرمز را در
خون نشان دهد.
مقادیر طبیعی: HTC در آقایان در
حدود ۴۲_۵۲درصد و برای خانم ها در حدود ۳۷_۴۷درصد است. البته لازم به ذکر
است که در خانم های حامله بالاتر ۳۳طبیعی به حساب می آید.
محدوده خطر: HTC بیش تر از ۶۰ درصد و کم تر از ۱۵ درصد خطرناک و موجب نگرانی است.
علل کاهش HTC در بدن
تقریبا همان علت های HGB و RBC را می توان موثر دانست. هم چنین موارد زیر :
پرکاری تیرویید
سیروز کبدی
نارسایی مغز استخوان
علل افزایش HTC
اسهال های شدید
سوختگی
بیماری های انسدادی ریوی
از دست دادن آب بیش از حد
تولید غیر مجاز گلبول قرمز
نکته: بیماری
هایی از قبیل بیماری گلبول قرمز داسی شکل باعث تغییر مقدار HTC می شوند.
چنان چه اندازه های گلبول قرمز طبیعی باشد، مقدار هموتوکریت ۳ برابر
هموگلوبین خواهد بود. توجه داشته باشید که هموتوکریت نبایستی بلافاصله پس
از خون ریزی شدید اندازه گیری گردد.
RBC
این حروف مخفف سلول قرمز خون است.گلبول های قرمز قسمت
اصلی خون هستند. علت قرمزی این گلبول ها بخاطر هموگلوبین است که وظیفه اصلی
حمل و نقل اکسیژن و دی اکسید کربن را بر عهده دارند. مقادیر طبیعی: به طور
طبیعی در حدود ۴/۷_۶/۱ میلیون در هر میکرولیتر خون است. اما برای خانم ها
می تواند مقداری کم تر و در کودکان بیشتر باشد.
علل کاهش RBC
خون ریزی های گوارشی
خون ریزی های ناشی از محل زخم
سوءتغذیه
فقر آهن
کمبود ویتامین B12
شکسته
شدن سلول های خونی یا همولیز بر اثر بیماری هایی مانند فاوسیم، مشکلات
ژنتیکی مثل گلبول های قرمز سلول داسی شکل، مشکلات مغز استخوان
نارسایی کلیوی
بیماری های مزمن
تومورهای سرطانی
بیماری های روماتویید
RBC Index
تعیین نمودن میانگین حجم یک گویچه قرمز A_MCV
تعیین نمودن میانگین مقدار هموگلوبین در یک گویچه قرمز و .... B_ MCH
گزارش مرفولوری گویچه های قرمز خون- Red blood cell morphology report d _ immature cells report
گزارش سلول های نارس
گزارش انگل خونی مانند انگل ماریا در صورت مشاهده شدن - Malaria parasit report
آزمایش CBC توسط کارشناس آزمایشگاه انجام می شود و دارای نتیجه ارزشمندی است.
علل افزایش RBC در بدن
وجود گلبول قرمز زیاد نشان از ظرفیت بالای حمل اکسیژن دارد.
زندگی در ارتفاعات به خاطر کمبود اکسیژن
بیماری های ریوی
بیماری های مربوط به هیپوکسی مزمن
بیماری های مادرزادی قلبی
نکته:
گلبول های قرمز پس از تولید در مغز استخوان به مدت ۱۲۰ روز در خون زندگی
می کنند و در آخر عمر خود خرد می شوند و به عنصر های سازنده اش تبدیل می
گردند. در زمان حاملگی مقدارRBC ها کمتر نشان داده می شود و علت آن افزایش
حجم مایع خون است.