شاخص بهای تولیدکننده یا شاخص PPI

شاخص بهای تولیدکننده یا شاخص PPI ه(Producer Price Index) مانند شاخص بهای مصرف‌کننده(CPI) از جمله شاخص‌های قیمتی است که در بررسی روند سطح قیمت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. شاخص بهای تولیدکننده یکی از معیارهایی است که به منظور سنجش عملکرد اقتصادی، از سطح عمومی قیمت‌ها محاسبه و منتشر می‌شود. شاخص بهای تولیدکننده یا شاخص PPI ه (Producer Price Index) مانند شاخص بهای مصرف‌کننده (CPI) از جمله شاخص‌های قیمتی است که در بررسی روند سطح قیمت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. شاخص بهای تولیدکننده یکی از معیارهایی است که به منظور سنجش عملکرد اقتصادی، از سطح عمومی قیمت‌ها محاسبه و منتشر می‌شود. از این رو، تاثیر قابل‌توجهی بر تصمیم‌گیری صاحبان صنایع، سرمایه‌گذاران و حتی سیاستمداران خواهد داشت. هدف از محاسبه شاخص بهای تولیدکننده، اندازه‌گیری تغییرات قیمت‌هایی است که تولیدکنندگان در ازای فروش کالاها و خدمات خود دریافت می‌کنند. به عبارت دیگر می‌توان عنوان کرد که این شاخص، قیمت کالاها در کارخانه و مبداء تولید را در نظر می‌گیرد. این شاخص به صورت یک شاخص وزنی از قیمت عمده‌فروشی کالاها یا قیمت‌های تولیدکننده محاسبه می‌شود؛ به همین دلیل برخی شاخص بهای تولیدکننده را شاخصی می‌دانند که روندهای قیمتی در بازارهای عمده‌فروشی، صنایع تولیدی و بازار کالاها را منعکس می‌کند. اما اهمیت این شاخص در اقتصاد چیست؟ در ادبیات اقتصادی از این شاخص به عنوان یک شاخص پیش‌نگر (Leading Indicator) یاد می‌شود؛ به این معنی که با بررسی این شاخص می‌توان از سطح تغییر قیمت‌ها در بازار کالا و خدمات مصرفی یا تورم اطلاع کسب کرد. به بیان دیگر، هر افزایش یا کاهش قیمت در شاخص بهای تولیدکننده با یک وقفه زمانی در شاخص بهای مصرف‌کننده نیز مشاهده می‌شود. از این رو از تغییرات شاخص بهای تولیدکننده به عنوان پیشگویی برای تورم عنوان می‌کنند. علاوه بر این، شاخص بهای تولیدکننده روند تغییرات قیمت‌ها را از دیدگاه تولیدکننده و خریدار در بخش‌های مختلف اقتصادی (کشاورزی، صنعت و خدمات) نشان می‌دهد.

تورم نقطه به نقطه

در فصل بهار ١٤٠٠ درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) به ٩٤,٧ درصد رسید. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات صنعتی به ازای تولید کالاهای خود در داخل کشور، در فصل بهار ١٤٠٠ نسبت به فصل بهار ١٣٩٩، ٩٤.٧ درصد افزایش دارد. تورم نقطه به نقطه در فصل زمستان سال ١٣٩٩، ٩٣.٦ درصد بوده است. در میان زیربخش­های مختلف صنعتی، کمترین تورم نقطه به نقطه مربوط به زیربخش­های "ساخت فراورده‌های توتون و تنباکو" (٢٠.٠ درصد)، "ساخت محصولات دارویی، مواد شیمیایی مورد استفاده در داروسازی و محصولات دارویی گیاهی" (٤٣.٠ درصد) و "ساخت سایر مصنوعات" (٥٠.٣ درصد) و بیش­ترین تورم نقطه به نقطه به ترتیب مربوط به زیربخش­های "ساخت مواد شیمیایی و فراورده‌های شیمیایی" ( ١٣٥.٧ درصد)،  "ساخت فلزات پایه" ( ١١٢.٠ درصد) و "ساخت کُک و فراورده‌های حاصل از پالایش نفت" ( ١٠٢.٩ درصد) می­باشد.

تورم سالانه

درصد تغییرات میانگین شاخص قیمت تولیدکننده محصولات صنعتی در داخل کشور در چهار فصل منتهی به فصل بهار ١٤٠٠ نسبت به مدت مشابه در سال قبل به ٧٨,٥ درصد رسید که نسبت به همین اطلاع در فصل قبل ٢١.٧ واحد درصد افزایش نشان می­دهد. در فصل مورد بررسی، در میان زیربخش­های مختلف صنعتی در کشور، کمترین تورم سالانه مربوط به زیربخش­های "ساخت فراورده‌های توتون و تنباکو" (٢٠.٢ درصد)، "ساخت سایر مصنوعات" (٣٦.١ درصد) و "ساخت محصولات دارویی، مواد شیمیایی مورد استفاده در داروسازی و محصولات دارویی گیاهی" (٣٦.٧ درصد) و بیش­ترین تورم سالانه به ترتیب مربوط به زیربخش­های "ساخت سایر تجهیزات حمل و نقل" (١٣٤.٧ درصد) و "ساخت مواد شیمیایی و فرآورده‌های شیمیایی" ( ١٠٤.٨ درصد) می­باشد.